وجوب تقلید از مذاهب اربعه برای مسلمانان در شریعت اسلامی، اجتهاد، تقلید و اتباع سه روش اصلی برای دریافت و عمل به احکام دینی هستند. از آنجا که اکثر مسلمانان توانایی اجتهاد را ندارند، تقلید از یکی از مذاهب چهارگانه اهل سنت (حنفی، شافعی، مالکی، حنبلی) امری ضروری و منطقی است. ۱. مجتهدان اربعه، پیشوایان علم و فقاهت فقیهان بزرگ اسلام، یعنی امام ابوحنیفه، امام مالک، امام شافعی و امام احمد بن حنبل (رحمهم‌الله)، همگی در سه قرن نخستین اسلام می‌زیستند؛ همان عصری که به دلیل نزدیکی به وحی، به "بهترین قرون" شهرت یافته است. ✅ این چهار امام بزرگ، در دوران طلایی اسلام زندگی می‌کردند، زمانی که سنت نبوی هنوز زنده بود و احادیث، مستقیم از صحابه و تابعین اخذ می‌شد. ✅ آنها مشقت تحقیق در احکام دینی را از گردن امت برداشته و احکام را مانند آینه‌ای شفاف برای ما بیان کرده‌اند. ✅ فقه آنان نتیجه‌ی قرن‌ها تلاش علمی و تدقیق در متون شرعی است. ۲. نزدیکی به عصر نبوی و دسترسی بیشتر به منابع اصیل یکی از دلایل مهم اعتبار مذاهب اربعه، نزدیکی این امامان به دوران سعادت (عصر پیامبر ﷺ و خلفای راشدین) است. ✅ به اصحاب پیامبر ﷺ نزدیک‌تر بودند و احادیث را از شاگردان مستقیم صحابه دریافت کرده‌اند. ✅ به منابع اصلی و تفسیرهای معتبر از قرآن دسترسی بیشتری داشته‌اند. ✅ در محیطی که هنوز سنت نبوی در جریان بود، فقه را تدوین کردند. امام شافعی (رحمه‌الله) می‌فرماید: "علم حدیث رو به کاهش است، اما فقه ائمه، چراغ راه هدایت خواهد ماند." (الرسالة) ۳. مذاهب چهارگانه؛ مانند دیوارهای یک قلعه مستحکم مذاهب چهارگانه را می‌توان به چهار دیوار یک قلعه استوار تشبیه کرد که برای امت اسلامی دو نقش حیاتی دارند: ✅ "مانع" ورود بدعت‌ها و خرافات به دین ✅ "جامع" تمام نیازهای دینی مسلمانان در عبادات، معاملات، احوال شخصیه و سایر امور اگر این چهار دیوار از امت اسلامی برداشته شود، کسی نمی‌تواند پیش‌بینی کند که در دنیای پر از هیاهو و تبلیغات ضد دینی، چه مصیبت بزرگی بر سر احکام شریعت خواهد آمد. بدون این دیوارهای فقهی: ❌ دین به تفسیرهای شخصی و سلیقه‌ای تبدیل می‌شود. ❌ بدعت‌ها و التقاط‌گرایی راهی برای نفوذ در دین پیدا می‌کنند. ❌ امت اسلامی از انسجام فقهی خارج شده و به سردرگمی و تفرقه دچار می‌شود. ۴. دلیل عقلی: تخصص در دین مانند تخصص در پزشکی همان‌گونه که افراد غیرمتخصص در پزشکی برای درمان به پزشکان مراجعه می‌کنند، در مسائل دینی نیز غیرمجتهدان باید از فقهایی پیروی کنند که عمر خود را در استنباط احکام از قرآن و سنت صرف کرده‌اند. قرآن نیز بر این اصل تأکید دارد: ﴿فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ﴾ (نحل: ۴۳) "اگر نمی‌دانید، از اهل ذکر (دانایان) بپرسید." ✅ همان‌طور که کسی بدون تحصیلات پزشکی نمی‌تواند خودسرانه دارو مصرف کند، ✅ هیچ مسلمانی نیز بدون تخصص در علوم قرآن و حدیث، نمی‌تواند مستقیماً از کتاب و سنت احکام را استخراج کند. ۵. دلیل نقلی: اجماع امت بر تقلید از فقها علمای بزرگ اسلام از سده‌های نخستین بر این امر اجماع دارند که مردم عادی باید از مجتهدان پیروی کنند. ✅ امام نووی (رحمه‌الله) می‌فرماید: "اجماع امت بر این است که غیرمجتهد باید از مجتهد تقلید کند." (المجموع، ۱/۹۳) ✅ ابن‌عبدالبر (رحمه‌الله) تصریح می‌کند: "علما اجماع دارند که عوام‌الناس باید از علمای دین تقلید کنند." (جامع بیان العلم، ۲/۹۹۵) ۶. جلوگیری از هرج‌ومرج و تفسیر شخصی دین بدون تقلید، هر فردی بر اساس درک ناقص خود به استنباط احکام می‌پردازد که نتیجه‌ای جز هرج‌ومرج فقهی، التقاط‌گرایی و گمراهی نخواهد داشت. مذاهب اربعه حاصل قرن‌ها تحقیق و بررسی علمی فقهای برجسته هستند که احکامشان بر مبنای اصول معتبر استنباط فقهی است. ✅ بدون تقلید، هرکس براساس فهم شخصی خود دین را تفسیر می‌کند و موجب اختلاف می‌شود. ✅ فقه مذاهب اربعه، چارچوبی مستحکم برای فهم صحیح دین ارائه می‌دهد. نتیجه‌گیری تقلید از مذاهب اربعه نه‌تنها بدعت یا تعصب نیست، بلکه یک ضرورت شرعی و عقلی است که امت اسلامی را از سردرگمی نجات می‌دهد و دین را از تحریف و تفسیرهای شخصی محافظت می‌کند. اگر این مذاهب مانند چهار دیوار یک قلعه مستحکم امت اسلامی را حفظ نکنند، خطر انحراف، بدعت و التقاط‌گرایی در دین اجتناب‌ناپذیر خواهد شد. پس هر مسلمان غیرمجتهد موظف است که برای عمل به احکام شرعی، از یکی از این مذاهب پیروی کند تا دین او بر پایه‌ای مستحکم باقی بماند. تهیه و تنظیم ؛ #سیدمسعودحسینی واتساپ صدای اهل سنت https://whatsapp.com/channel/0029VaaN2U3HLHQSBZ17eI29