Madai kwamba sio Al Qaeda waliotekeleza shambulio la Septemba 11, 2001 (9/11) yanahitaji uchambuzi wa kina wa ushahidi wa kisayansi na kinadharia. Tafiti nyingi rasmi, ikiwemo ripoti ya 9/11 Commission Report, zimehitimisha kuwa kundi la kigaidi la Al Qaeda lilihusika moja kwa moja na mashambulizi hayo. Hata hivyo, kuna nadharia mbadala zinazopinga mtazamo huu. Hapa kuna mifano ya hoja zinazotumiwa kupinga ushiriki wa Al Qaeda, pamoja na tathmini yao ya kisayansi na kinadharia: 1. Uangamizi wa Minara Pacha na Mnara wa Saba wa World Trade Center (WTC 7) Hoja ya kupinga maelezo rasmi: • Watu wanaohoji simulizi rasmi wanadai kuwa majengo hayo hayakuanguka kwa sababu ya moto na athari za ndege pekee, bali yalilipuliwa kwa vilipuzi (controlled demolition). • Wanaeleza kuwa kasi ya kuanguka kwa WTC 7 ilikuwa karibu na free-fall acceleration, jambo linalodaiwa kuwa linawezekana tu kama nguzo za jengo ziliharibiwa kwa wakati mmoja na vilipuzi. Tathmini ya kisayansi: • Utafiti wa National Institute of Standards and Technology (NIST) ulieleza kuwa kuanguka kwa WTC 1, WTC 2, na WTC 7 kulisababishwa na uharibifu wa miundo kutokana na mgongano wa ndege na moto mkubwa ulioendelea kwa saa kadhaa. • Ingawa baadhi ya wahandisi na wanasayansi (mfano, kundi la Architects & Engineers for 9/11 Truth) wamepinga ripoti ya NIST, hakuna ushahidi wa moja kwa moja wa vilipuzi kupatikana kwenye vifusi vya majengo. 2. Kutokuwepo kwa Ushahidi wa Moja kwa Moja wa Al Qaeda Hoja ya kupinga maelezo rasmi: • Wapinzani wa maelezo rasmi wanadai kuwa hakuna ushahidi wa moja kwa moja (mfano, video au rekodi za mawasiliano) zinazoonyesha kwamba Osama bin Laden alihusika moja kwa moja katika kupanga mashambulizi haya. • Video ambazo Osama bin Laden alionekana akizungumzia mashambulizi zinasemekana kuwa na tofauti za mwonekano wake, na hivyo kuibua hisia kuwa huenda zilighushiwa. Tathmini ya kisayansi na kinadharia: • Serikali ya Marekani ilitoa video za Osama bin Laden akijivunia mashambulizi hayo, lakini wapinzani wanadai kuwa tafsiri na uhalali wa video hizo hauwezi kuthibitishwa kikamilifu. • Al Qaeda wenyewe walikiri kuhusika katika mashambulizi haya, ingawa baadhi ya wachambuzi wanahoji kuwa hili lilikuwa jaribio la kupata heshima ndani ya harakati za jihadi. 3. Kushindwa kwa Mfumo wa Ulinzi wa Anga wa Marekani (NORAD) Hoja ya kupinga maelezo rasmi: • Wanahoji kuwa kwa kawaida NORAD (North American Aerospace Defense Command) ina uwezo wa kuyadhibiti ndege zilizopoteza mwelekeo ndani ya dakika chache, lakini ilishindwa kudhibiti ndege nne kwa zaidi ya saa moja. • Hii imepelekea nadharia kwamba kuna “mhimili wa ndani” (inside job) uliowezesha mashambulizi kwa makusudi. Tathmini ya kisayansi na kinadharia: • Ripoti za uchunguzi zilieleza kuwa NORAD haikuwa imejiandaa kukabiliana na mashambulizi ya kigaidi yanayotumia ndege za abiria kama silaha. • Kulikuwa na mazoezi ya kijeshi yaliyokuwa yanaendelea siku hiyo, jambo lililochanganya mawasiliano kati ya wanajeshi na waendesha ndege za kivita. 4. Maslahi ya Kisiasa na Kiuchumi (Cui Bono - Nani Anafaidika?) Hoja ya kupinga maelezo rasmi: • Mashambulizi ya 9/11 yalitoa uhalali wa kisiasa kwa Marekani kuivamia Afghanistan na Iraq, ambazo zilikuwa na maslahi muhimu ya kiuchumi na kijeshi kwa Marekani. • Nadharia zinaeleza kuwa Project for the New American Century (PNAC), shirika la kihafidhina la Marekani, lilikuwa limetabiri hitaji la “tukio la Pearl Harbor jipya” ili kuhalalisha upanuzi wa kijeshi wa Marekani. Tathmini ya kinadharia: • Kutoka mtazamo wa Realism katika uhusiano wa kimataifa, Marekani ingeweza kutumia mashambulizi haya kama sababu ya kupanua ushawishi wake kimataifa. • Hata hivyo, ushahidi wa moja kwa moja unaoonyesha kuwa serikali ya Marekani au wadau wa ndani waliratibu mashambulizi haya bado haujathibitishwa kitaalamu. Hitimisho Ingawa kuna nadharia nyingi zinazopinga kuwa Al Qaeda walihusika na mashambulizi ya 9/11, tafiti rasmi na ushahidi wa kiufundi zinaelekeza kwa kundi hilo. Hata hivyo, maswali kama vile jinsi majengo yalivyoanguka, kushindwa kwa NORAD, na faida za kisiasa zilizopatikana yanatoa nafasi kwa mjadala zaidi. Bila ushahidi wa kisayansi wa moja kwa moja unaoonyesha mhusika mbadala, nadharia hizi zinabaki kuwa hoja za kupinga maelezo rasmi, lakini si uthibitisho wa moja kwa moja kuwa Al Qaeda hawakuhusika.