📚 Pewien brat przyszedł do abba Makarego Egipcjanina i prosił go: „Abba, powiedz mi słowo, jak mógłbym się zbawić?” Starzec mu rzekł: „Idź do grobowca i lżyj umarłych”. Brat więc poszedł, lżył ich i ciskał kamieniami, a potem wrócił do starca, ten zaś go zapytał: „Nic ci nie odpowiedzieli?” – on odrzekł: „Nic”. Starzec na to: „Idź znowu jutro i wychwalaj ich”. Brat poszedł i chwalił ich, mówiąc: „O wy święci i sprawiedliwi, apostołowie!” – a potem wrócił do starca i oznajmił mu: „Wychwalałem”. Starzec spytał: „I nic ci nie odpowiedzieli?” Brat na to: „Nic”. Rzekł mu starzec: „Widzisz, tak ich lżyłeś, a oni na to nie odpowiedzieli ani słowa, a potem tak ich wychwalałeś, a oni i na to nic: otóż tak samo i ty, jeżeli chcesz być zbawiony, stań się umarły. I nie przejmuj się ani krzywdami, ani ludzkimi pochwałami, jak ci umarli: w ten sposób będziesz mógł się zbawić” (Fragment pochodzi z publikacji "Apoftegmaty Ojców Pustyni, tom 1": https://tyniec.com.pl/zrodla-monastyczne/78-apoftegmaty-ojcow-pustyni-t1-9788373541962.html) ✒️ Apoftegmat zaskakuje swoją głębią i prowokacyjnym przesłaniem. Widzimy tu historię brata, który z żarliwą nadzieją szukał zbawienia, pytając abba Makarego o drogę do zbawienia. Odpowiedź starca była zaskakująca: „Idź do grobowca i lżyj umarłych”. Już na pierwszy rzut oka możemy dostrzec, że nie chodzi tu o dosłowne znęcanie się nad ciałami, ale o symboliczne nauczanie o konieczności śmierci duchowej, o odrzuceniu świata i jego przywiązań. Niezwykłość tej nauki polega na paradoksalności podejścia. Brat najpierw poszedł „lżyć” umarłych, próbując wywołać jakąś reakcję, jakby oczekiwał potwierdzenia lub jakiegokolwiek znaku. Gdy otrzymał milczenie, spróbował zmienić strategię według polecenia abba Makarego Egipcjanina – zamiast krytykować, zaczął wychwalać ich pamięć. I tu kluczowy moment: niezależnie od tego, czy krytykował, czy wychwalał, umarli pozostawali obojętni. To milczenie miało stać się wzorem postawy duchowej, gdzie człowiek powinien stać się „umarły” wobec zewnętrznych ocen i bodźców. Abba Makary, wskazując na bezruch umarłych, uczy nas, że prawdziwe zbawienie wymaga wewnętrznego wyciszenia i oderwania się od świata pełnego pochwał i potępień. To wezwanie do duchowej śmierci – śmierci ego, pragnień, i przywiązań, które mogą nas zwodzić i oddalać od prawdziwego celu, jakim jest zjednoczenie z Bogiem. W świecie, gdzie liczy się opinia innych, gdzie każdy komentarz, pochwała czy krytyka mogą wpływać na nasze działania, nauka ta jest przypomnieniem, aby nie dawać się ponieść emocjom, lecz dążyć do stanu wewnętrznego spokoju i niewzruszoności. Apoftegmat, choć zakorzeniony w starożytnej tradycji, pozostaje aktualny również dzisiaj. W erze mediów społecznościowych, gdzie każdy komentarz ma znaczenie, a walka o aprobatę jest na porządku dziennym, przesłanie abba Makarego uczy nas, że droga do prawdziwego rozwoju duchowego wiedzie przez wyciszenie i oderwanie się od powierzchownych ocen. Być może to właśnie w tej „śmierci” dla świata, odnajdziemy życie pełne prawdziwego sensu i pokoju.