✍ *وضعیت غمبار این روزهای استان اردبیل* |به قلم: دکتر حبیب شهبازی شیران/ عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی| درآمد سرانه مردم استان اردبیل نصف متوسط کشوری است، و بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه این استان بالاتر از نرخ کل کشور است و غمبارتر این که استان ما با تورم ماهانه ۳.۶ درصدی، بیشترین افزایش سطح عمومی قیمت ها در طول دی ماه ۱۴۰۲ را به نام خود زده است. همچنین، نسبت اشتغال در بهار ۱۴۰۳ نسبت به بهار سال گذشته، در کل کشور افزایشی، ولی در استان اردبیل کاهشی بوده است. بر اساس نتایج حاصل از پایش ملی محیط کسب و کار ایران نیز در زمان مزبور، استان ما به همراه دو استان دیگر نامساعدترین وضعیت محیط کسب و کار را در کشور داشته اند. آمار ابتلا به بیماری کم خونی در ایران بیشتر از میانگین جهانی و در شهرستان اردبیل بیشتر از میانگین کشوری است. استان اردبیل بالاترین آمار ابتلای به سرطان معده در کشور را دارد، ، و با استناد به نتایج نخستین سال اجرای ثبت سرطان مبتنی بر کل جمعیت ایران، در بین جمعیت زنان ایران در سرطان خون نیز دارای رتبه سوم کشور است. سن سکته مغزی در اردبیل کاهش یافته، بیماری های قلبی و عروقی در این استان افزایش یافته، و ۷۰ هزار نفر از جمعیت بالای ۲۵ سال استان ما دچار بیماری دیابتند. شاخص سلامت در استان اردبیل نازل تر از میانگین کشوری است، و میزان مرگ و میر کودکان در مناطق روستایی آن نیز بر پایه یافته های یک پژوهش علمی بالاتر از حد متوسط مرگ و میر کودکان در نقاط روستایی کشور می باشد. ۸۰۰ روستای اردبیل چالش آب آشامیدنی دارند، ۱۰ تالاب اردبیل حال و روز خوشی ندارد، تکمیل ۱۶۰۰ پروژه ناتمام در استان ما عمر نوح را می طلبد، جذب سرمایه گذار خارجی در استان اردبیل در حد صفر است، بیش از ۷۰ هزار جوان در استان ما بی کار هستند، و در بین استان های ایران، اردبیل با شاخص ۴۵/۳، بالاترین میران فلاکت (در پاییز امسال) را به خود اختصاص داده است. استان اردبیل صفر کیلومتر آزادراه دارد، و از لحاظ بزرگراه جزو دهک های آخر در بین استان ها است. استان اردبیل ضریب محرومیت بیش از ۱/۲۵ صدم دارد، در صورتی که به عنوان استان برخوردار به اردبیل نگریسته می شود. آمار تجرد قطعی در استان ما در حال بیشتر شدن است؛ به طوری که در روستاهای جنوب استان تجرد قطعی زنان حتی به ۱۵ درصد نیز می رسد. در حوزه طلاق هم این زمان به ازای هر ۲۷ ازدواج، ۱۰ مورد طلاق به ثبت می رسد. طرح پتروشیمی اردبیل بلاتکلیف رها شده، حق آبه استان اردبیل در دشت زرخیز مغان طی یک دهه اخیر از یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب به کم تر از ۹۸۰ میلیون متر مکعب رسیده، ابر پروژه انتقال آب ارس به تبریز نیز در سال ۱۴۰۱ آغاز شده و اکنون در مرحله تکمیل قرار دارد. اتصال استان به شبکه ریلی کشور، چهار بانده کردن جاده اردبیل- پارس آباد، بازگشایی گمرک اصلاندوز، ۲۴ ساعته شدن فعالیت گمرک بیله سوار، احداث سد دیکداش، احداث راه آهن اردبیل به پارس آباد، استخراج نفت مغان، توسعه صنعتی و اقتصادی و رشد درآمد سرانه استان و ... در حد وعده بوده، و احداث آزادراه در مسیر اردبیل- لوشان، و احداث بزرگراه به طول ۲۰ کیلومتر از گردنه حیران تا پل آق چای، تشکیل منطقه آزاد تجاری و صنعتی اردبیل، و رعایت و حاکمیت اصل شایسته سالاری تا کنون در حد شعار روی کاغذ به جای مانده است. ۱۵۰ روستای استان اردبیل بر اثر مهاجرت خالی از جمعیت شده، و مولفه ها موید این‌ مطلب است که در این خطه در طی ۵ سال گذشته ۷۶۰۰۰ نفر محل زندگی خود را به قصد مهاجرت ترک کرده اند. جنوب استان اردبیل از بی نصیبی و بی بهرگی رنج می برد، شارستان گرمی به عنوان یکی از ۱۰ شهرستان محروم ‌کشور انتخاب شده، نفوس یکصد هزار نفری پارینه شهرستان کوثر به ۲۲ هزار نفر تقلیل یافته، ۶۰ درصد مردم خلخال مهاجرت کرده‌اند، نیر و‌ نمین در اوج محرومیت است، و شهرستان اردبیل نیز در مقایسه با دیگر مناطق هم طراز در ایران، از قافله توسعه عقب مانده است. ۳۴ درصد واحدهای تولیدی استان اردبیل تعطیل و یا راکدند، وضعیت گردشگری و توریست پذیری استان حال و روز خوشی ندارد، آبخوان دشت اردبیل ۱۳ متر افت کرده، و بیشه زارها و جنگل های استان در معرض نابودی اند. اردبیل از رشد ناهمگون ساخت و سازهای خود دچار خلاء جدی است و بی توجهی به اصول شهرسازی، زندگی شهری در این خطه را دچار مشکل ساخته، جاده اردبیل- پارس آباد و تمامی جاده های منتهی به شهرستان مشگین شهر نیز به یک قتلگاه واقعی تبدیل شده است ... .