در باب خوبیِ «جبر»! ▪️به کارهایی فکر کنید که سال‌ها قرار است انجام‌شان دهید، ولی هنوز اقدامی برای‌شان نکرده‌اید. برنامه‌هایی را به یاد بیاورید که با کلی ذوق و شوق شروع‌شان کرده‌اید، اما چند صبح و شامی بیشتر انجام‌شان نداده‌اید، بعدش یادتان آمده: سری که درد نمی‌کند را چرا دستمال ببندم؟! این شده که آن برنامه را ترک گفته و به تن‌آساییِ پیشین برگشته‌اید! ▪️ایرادی که در ما وجود دارد و هیچ‌کاری را به وقتش انجام نمی‌دهیم یا آن‌قدر دست دست می‌کنیم که دیر می‌شود، به‌نظرم دلیلش این است (یا در اکثر موارد به این دلیل است): «ما مجبور به انجام آن کار نیستیم». ▪️بله، «جبر» مهم است، خیلی هم مهم است، اصلاً اگر جبر نبود، خیلی از ما همین خواندن و نوشتن را هم خوب یاد نمی‌گرفتیم، تحصیلات‌مان ناقص می‌ماند و بسیاری از کارها را که امروز به آن‌ها افتخار می‌کنیم را هم انجام نداده بودیم یا خیلی دیرتر از این انجام می‌دادیم. خیلی از کتاب‌ها را برای امتحان اگر نبود، کامل نمی‌خواندیم و مرور نمی‌کردیم، یا بسیار آهسته می‌خواندیم. اگر مجبور به گرفتن گواهینامه نبودیم، به کلاس آیین‌نامه نمی‌رفتیم و خب خیلی چیزها را بلد نبودیم. ▪️چیزی که امروز خیلی به آن نیاز داریم، «مجبور بودن» است. کسی را که خیلی وقت است در فکر نوشتن فلان کتاب است اگر تا یک تاریخ، کتابش را نمی‌نوشت، این‌قدر جریمه می‌کردند، همهٔ امورش را تعطیل می‌کرد و می‌نشست کتابش را می‌نوشت! ▪️متأسفانه در خیلی از موارد آموزشی در جامعه و مدارس و حوزه‌ها چون راحتی و آزادی زیادی برای دانش‌جو قائل شده‌اند، سستی و کوتاهی به بار آمده است. راه حل چنین رکودی این است که موارد مهم را اجباری کنند. مطالعه و تحقیق، سخنرانی، برنامه‌های اصلاحی و فرهنگی و... . ▪️حالا این ضررِ حاصل از آزادی زیاد، در فضای مجازی خیلی بیشتر است! شخص هر روز یک درس جدید را شروع می‌کند که گوش کند یا به استادی پیام می‌دهد که برای من لطفاً کتاب‌های علوم دینی را تدریس کنید. چقدر هم با زاری از سختی‌های زندگی‌اش می‌گوید که نذاشته‌اند به حوزه برود و علاقه‌اش را دنبال کند! استاد هم یک برنامه‌ریزی توپ می‌کند و قرار می‌شود به کجا و کجا برسند ان‌شاءالله. جلسهٔ اول خوب است، از جلسهٔ دوم کم‌کم بیماری و مشکلات و بهانه‌ها شروع می‌شود! مدتی بعد یا شاگرد استاد را بلاک می‌کند، یا پیامی می‌دهد که متأسفانه فعلاً اصلاً امکان ادامه دادن ندارم و اگر خدا توفیق دهد و کمی از مشکلاتم کاسته شود، دوباره تحصیل علم دین را آغاز خواهم کرد! بله، یک تراژدی تکراری! ▪️اما کاش این رویه اصلاح شود. اولین پیشنهاد برای تحصیل مجازی این است که اساتید به‌صورت رایگان تدریس نکنند. بخش زیادی از مبلغ تدریس را هم در شروع کار دریافت کنند. حالا آن صوت‌های موجود در کانال‌ها را اگر کسی رفت خودش دنبال کرد که نمی‌شود جلوی او را گرفت، ولی پیش استادی اگر می‌رود، باید پول بدهد. اگر فرصت تدریس آنلاین فراهم باشد که خیلی بهتر است، چون اگر صوت را بدهند دست شاگرد، برای گوش کردنش عجله‌ای ندارد و همه‌اش می‌گوید کمی بعد گوش می‌کنم. ▪️نظم هم خیلی مهم است، همه چیز باید رأس ساعتش انجام گیرد و حتی یک غیبت هم ممنوع باشد. یادم است در دروس آموزش مکالمهٔ زبان عربی که توسط شیخ موسی العراقی برگزار می‌شد، به علت قطعی اینترنت نتوانستم در کلاسی حاضر شوم، استاد بنده را از کلاس حذف کرد، زیرا قانون کلاس این بود که حتی یک غیبت هم منجر به حذف شاگرد می‌شود. این‌طور جدیت در کار مجازی لازم است. ▪️در مورد حوزه‌ها و دیگر مواضع آموزشیِ حقیقی هم باید برنامه‌های مهم، اجباری باشد و طبق یک برنامه‌ریزی دقیق، عملکرد تمام دانشجویان را باید زیر نظر داشت. ▪️خلاصهٔ کلام این است که «جبر»، لازمهٔ بسیاری از نتایج و دستاوردهاست. به زندگی خود و فرصت‌هایی که داشته‌اید نگاهی بیندازید، اگر جایی احساس می‌کنید به جبر نیاز دارید، برایش فکر بکنید!