مطالب های مفید اسلامی :Useful Islamic content
June 5, 2025 at 09:10 AM
«تذکری برای خواننده در دفع حسود و چشمزننده»
نَفْس و نَظْرَه
🟪 ضربهای به نام نَفْس:
نَفْس، دلبستگی به نعمت و آرزوی دستیابی به آن است. این حالت نفسانی موجب برافروختگی نفسانی و ایجاد موجی نامرئی به سوی آن نعمت یا صاحبش میشود که در صورت اصابت، موجب زیان، بیماری و حتی مرگ میشود.
◻️ از امام جابر بن عبدالله رضی الله عنه از پدرش نقل میکند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«أكثرُ مَن يموتُ مِن أُمَّتي بعدَ قضاءِ اللهِ وقَدَرِه بالأنفُسِ.»
«بیشتر مرگهای امت من، پس از قضا و قدر الهی، به سبب نَفْس است.»
[امام حافظ ابوبکر بزّار (متوفیٰ ۲۹۲ هـ ق) در کتاب "المُسْنَد" خود و نیز امام ابوداوود طیالسی رحمهالله (متوفیٰ ۲۰۴ هـ ق) در کتاب "المُسْنَد" خودش.]
📌 براساس این روایت:
🔹 ضربات نفوس، امت پیامبر ما محمد صلی الله علیه وسلم را بیشتر از سایر امتها تحت تأثیر قرار میدهد.
🔹 علت مرگهای بیشتر مسلمانان این است که آنها به دلیل ضربهی نَفْس میمیرند برخی از اندیشمندان اسلامی، نَفْس را به چشم زخم تعبیر کردهاند، اما با تجربهای که در تعامل با بیماران و حالات مختلف حاصل شده است، نَفْس حالتی غیراز چشمزخم است که به شخص اصابت میکند.
🔹 همچنین براساس این حدیث دانسته میشود که بسیاری از بیماریهای جسمی، روانی و عصبی که پزشکان در شناسایی علت و درمان آنها ناتوانند، از اثر نَفْس هستند. چراکه در حدیث از علت بسیاری از مرگها سخن به میان آمده است، پس هر تاثیری که کمتر از مرگ باشد، طبیعتاً احتمال وقوع آن به مراتب بیشتر است.
🟨 ضربهای به نام نَظْرَه:
نَظْره، چشمزخم از سوی جن است.
[علامه حسین ابن مسعود بَغَوی رحمه الله (متوفیٰ ۵۱۶ ه ق) در «شرح السنة» ذکر کرده است.]
◻️ مادر مومنان، ام سلمه رضی الله عنها نقل میکند که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
أنَّ النَّبيَّ صَلَّى اللهُ عليه وسلَّمَ رَأَى في بَيْتِها جارِيَةً في وَجْهِها سَفْعَةٌ، فقالَ: اسْتَرْقُوا لَها؛ فإنَّ بها النَّظْرَةَ.
ترجمه: «پیامبر صلی الله علیه وسلم در خانهٔ ام سلمه، کنیزی را دید که در چهرهاش تغییر رنگ (تیرگی یا زردی) دیده میشد. پس فرمودند: «برای او [از یک راقی ماهر] طلب رقیه کنید، زیرا او دچار چشمزخم جنی شده است.»
[محمد ابن اسماعیل بخاری (متوفیٰ ۲۹۲ هـ ق) در کتاب "الصحیح"]
حسد
🔖 قسمت اول)
🟥 حسادت چیست و ضربهای به نام حَسَد، چگونه واقع میشود؟
«حَسَد عبارت است از حسّ نفرت از نعمتهای الله بر فرد محسود و آرزوی زوال آن نعمت.» برخی گفتهاند که «حسد یعنی نفرت از نعمت، حتی اگر آرزوی زوال آن را نداشته باشد.» بنابراین پس از آشفتگی نَفْس از این حسادت، باعث انتشار امواج نامرئی از وجود فرد حسود شده و به فرد مورد نظر (محسود) یا نعمتی که دارد؛ اصابت میکند.
🔶 اقسام حسد:
۱. حسد حقیقی: نفرت از نعمت یا آرزوی زوال آن از صاحب نعمت.
۲. حسد مجازی: آرزوی داشتن همان نعمت که دیگران دارند، بدون اینکه آن نعمت از صاحب آن گرفته شود. این نوع حسد به *"غبطه"* معروف است.
🔶 مراتب حسد:
مراتب حسد پنج مرتبه است:
۱. مرتبه اول: آرزوی زوال نعمت از فردی که الله به او آن نعمت را عطا نموده، حتی اگر آن نعمت به خود حسود نرسد!
۲. مرتبه دوم: آرزوی زوال نعمت از فردی که الله به او نعمت داده و به دست آوردن آن نعمت توسط خود حسود.
۳. مرتبه سوم: آرزوی داشتن همان نعمت که فردِ صاحب نعمت دارد، به طوری که تفاوتی میان او و حسود نباشد. اما اگر نتواند آن نعمت را به دست آورد، آرزوی زوال آن را از صاحب نعمت میکند!
۴. مرتبه چهارم: نفرت از نعمتی که الله به فردی داده است، حتی اگر آرزوی زوال آن را نداشته باشد.
۵. مرتبه پنجم: حسد غِبطه، که به آن "حسد مجازی" گفته میشود، و آن عبارت است از آرزوی داشتن نعمتی مشابه نعمتِ فردی که الله به او نعمت داده، بدون اینکه آن نعمت از صاحبش زایل شود