Mandela alipoanza kujifunza sheria katika Chuo Kikuu cha Fort Hare na baadaye chuo cha Witwatersrand, alifumbua macho yake zaidi kuhusu ukandamizaji uliosukwa kwa uangalifu na dola ya kibaguzi. Alikataa kukaa kimya, akajiunga na African National Congress (ANC), na alianza kupigania mabadiliko. Kwanza kwa njia za amani — maandamano, mikutano ya hadhara, na kampeni za kutotii sheria dhalimu. Lakini baada ya mauaji ya Sharpeville mwaka 1960, ambapo polisi waliwaua waandamanaji zaidi ya 60 kwa risasi za moto, Mandela aliamua kuwa huwezi kuikomboa nchi inayoua kwa maneno matupu tu. Akageukia njia ya mapambano ya silaha. Mandela alianzisha tawi la kijeshi la ANC, lililojulikana kama Umkhonto we Sizwe (MK), au "Mtu wa mkuki." Hii haikuwa vita ya chuki, bali ya kulazimisha utawala wa kibaguzi kusikiliza kilio cha walio wengi. Walilenga miundombinu ya serikali bila kuua watu, wakilenga kuleta ujumbe kwamba waafrika pia walikuwa na haki ya kuwa huru. Lakini serikali ilimkamata Mandela mwaka 1962 na akahukumiwa kifungo cha maisha. Alitupwa kwenye gereza la Robben Island, mahali palipojaa baridi ya bahari na ukatili wa walinzi. Kwa miaka 27, Mandela aliishi gerezani, akifanya kazi ngumu, akilala sakafuni, na kunyimwa hata haki ya kuonja uhuru wa kuchagua chakula au kuona jua kwa hiari. Lakini gerezani hakuvunjika moyo. Aliendelea kuwa mwalimu wa wafungwa wenzake, mjumbe wa matumaini, na sauti isiyonyamazika katika ukimya wa kuta za gereza. Dunia haikusahau pia. Kampeni za kimataifa zilisambaa, kuanzia mitaani hadi Umoja wa Mataifa. Viongozi wa dunia walikuwa wakimzungumzia Mandela kama ishara ya haki ya mwanadamu. Mwaka 1990, kutokana na shinikizo la kimataifa, migogoro ya ndani, na ukomavu wa kisiasa wa baadhi ya viongozi wa Afrika Kusini, hasa Rais F.W. de Klerk, Mandela aliachiliwa huru. Akiwa na miaka 71, alitembea akiwa mzee lakini mwenye msimamo wa chuma. Badala ya kulipiza kisasi, alichagua kusamehe. Badala ya kuanzisha vita vya wenyewe kwa wenyewe, aliongoza mazungumzo ya amani yaliyozaa Katiba mpya na demokrasia ya kweli. Mwaka 1994, Nelson Mandela alichaguliwa kuwa Rais wa kwanza mweusi wa Afrika Kusini kupitia uchaguzi wa kidemokrasia — tukio lililobeba uzito wa historia, kama alfajiri mpya kwa taifa lililoteseka kwa karne nzima.