🕋 حاجی شدن به سبک گراشی: نگاهی به حواشی و مراسم‌های سفر حج ‌✍🏻نوریه بلبل 📌سفر حج، فقط رفتن به عربستان نیست. همراه با حاجیان، خانواده آن‌ها در گراش نیز مراسم‌هایی را به جا می‌آورند؛ از زیارت پیرها و امامزاده‌ها و دعای هفت‌بند تا جاخالی و برنش. گرفتن عنوان «حاجی» یا «حاجیه» شامل مجموعه پیچیده‌ای از مراسم‌ها است که هر ساله هم به حجم آن‌ها اضافه می‌شود. ‌‌ ✅حاجی شدن در گراش فقط به رفتن و برگشتن سرزمین وحی و انجام مناسک آن نیست، در گراش یک حاجی حتی قبل از رفتن به سرزمین عربستان کلی مناسک دارد که می‌تواند انجام بدهد یا ندهد، مناسک قبل از حج برمی‌گردد به سنت و رسومی که در بین مردم رواج دارد و هرکس بنا به سلیقه‌ی خودش آن را به جا می‌آورد، یعنی به قول گراشی‌ها در کتاب [قرآن] نیامده و انجام آن کاملا شخصی است و اگر جایی کمی جابجا بشود و یا اصلا انجام نشود در خطوط قرآن تغییری ایجاد نمی‌شود. ✔️هر چقدر که ما رسوم را زشت و یا نازیبا بدانیم جایی در موقعیتی دلمان می‌خواهد آنها را انجام دهیم، البته «دَس اِز دَسیری دَر کِردَه» حسابش جداست و از هدف نگارش و یادداشت این گزارش هم به دور است. ما در این یادداشت سعی می‌کنیم به آیینی بپردازیم که از سال‌های پیشین در گراش مرسوم بوده و نسل به نسل، دهه به دهه چرخیده و تا رسیده به الان. هرچند که این آیین‌ها هم هر ساله کم و زیاد تغییر می‌کند. ‌ 🔻آداب قبل از سفر حج: 1️⃣یکی از آنها تهیه‌ی لباس یا پارچه‌ی سفید برای اعضای خانواده و یا اقوام درجه یک حاجیان است که شامل؛ شَمَد، لباس، شلوار، شال، جوراب، رشته‌ی سفید برای دوختن پارچه و یا حتی کفش و دمپایی به همراه یک بسته شیرینی. 2️⃣سیاهه کردن: در یک مجلس بزرگان فامیل همگی دور هم جمع می‌شوند و هر کس هر تعداد دوست، اقوام و آشنا دارد در یک لیست ردیف می‌کند و در یک دفتر همه‌ی افراد را قلم می‌زنند. 3️⃣پوشیدن لباس سفید حجاج قبل از اعزام به حج در خانه‌ی خودشان و دلیل آن، این است که اطرافیان بدانند او عازم مکه است و تا چند روز دیگر احرام می‌بندد. ‌4️⃣خداحافظی کردن با حجاج و آوردن “تِک کِسَه‌ای”. «تک کسه‌ای»ها شامل؛ آجیل‌ها، لواشک، کشک، مغزیجات، میوه خشک، تفتون، کلوچه است. 5️⃣وَلیمه قبل از سفر که این کار جزو آداب اختیاری‌ست؛ یعنی خانواده‌ها بنا به سلیقه‌ی شخصی خود این کار را انجام می‌دهند. 6️⃣چاسی کردن موقع بدرقه ‌ 🔻آداب هنگام سفر حج: ‌ 1️⃣رفتن به پیرها و امامزاده‌ها و بقاع متبرکه‌ی شهر است. 2️⃣خواندن دعای “هفت‌بندِ مرتضی‌علی” که جمعی دور هم می‌نشینند و این دعا را می‌خوانند. خواندن این دعا معمولا روزهای یکشنبه‌ انجام می‌شود. 3️⃣‌انداختن سفره ختم انعام هم در دسته‌ی دعا کردن برای حجاج جای دارد. این کار معمولا از روزهای ۸ تا ۱۰ ذی‌الحجه انجام می‌شود، یعنی همزمان با رفتن حجاج به سرزمین منا و عرفات. ‌4️⃣دعوت کردن اعضای خانواده‌ی حاجی‌ها در غایب خانواده‌شان. 5️⃣«جاخالینی» بردن برای اعضای خانواده حجاج ‌‌ 🔻آداب موقع برگشت از سفر حج: ‌ 1️⃣آوردن گوسفند یا برّه برای قربانی کردن موقع ورود حاجیان. 2️⃣چاسی کردن. ▫️چاسی برای حجاج در دو مرحله انجام می‌شود، یک مرحله قبل از رفتن و یک مرحله بعد از آمدن، یکی ندای رفتن و کوچ می‌دهد و دیگری ندای آمدن و بازگشت. ‌3️⃣زدن بنر خوش‌آمدگویی ‌4️⃣ولیمه‌ای مکه‌ای که معمولا برنج و خورشت گراشی است. 5️⃣بَرَنِش کردن و بَرَنِش آوردن هم موقع ولیمه اتفاق می‌افتد و اجرای آن قاعده و قانون خاصی ندارد و به «کَرُکِردِ» حاجی‌ها برمی‌گردد. 6️⃣سوغاتی دادن ✅طی کردن این مراحل برای حاجیان ضروری و حتمی نیست و این روزها احساس می‌شود حج بیشتر از اینکه به جا آوردن یک عمل واجب باشد به حاشیه کشانده شده است و حاشیه‌ها نیز به جای متن اصلی نشسته‌اند. ▫️البته باید در نظر داشت شرط اول حاجی شدن «تمکن» مالی است و به خاطر همین این خرج‌های متفرقه را باید نشانه‌ای از تمکن دانست. شاید به خاطر همین ضرب‌المثلی داریم که می‌گوید: «دارندگی و برازندگی» تا بتوان این خرج‌ها را توجیه کرد. ‌ 🔻یادداشت کامل در سایت هفت‌برکه: ☑️ https://7berkeh.ir/archives/159801 ‌ ▪️▫️▪️ 🔴 7Berkeh.ir ✔️ Whatsapp : bit.ly/wa-ger ✔️ Instagram.com/7Berkeh ✔️ eitaa.com/Haftberkeh ✔️ t.me/HaftBerkeh ✔️ Ble.ir/7Berkeh