✍ از کلام امام شیخ عبدالقادر گیلانی قدس الله سره العزیز : 🍀 علم ظاهر دوازده نوع است و علم باطن نیز دوازده نوع. و این علوم در میان عوام و خواص و اَخصِّ خواص بر حَسَب استعدادشان تقسیم شده است. پس علوم [الهی] به چهار نوع منحصر است: 1⃣ نخست: ظاهر شریعت. 2⃣ دوم: باطن شریعت که علم "طریقت" نام دارد. 3⃣ سوم: باطن طریقت که علم "معرفت" نام دارد. 4⃣ چهارم: بطن البواطن که علم "حقیقت" نامیده شده است. 🍀 چنانکه رسول خداﷺ می‌فرماید: شریعت: به منزله ی درختی است و طریقت: به منزله ی شاخه های آن، و معرفت: برگ های آن، و حقیقت: میوه های آن، و قرآن: جامع همه ی آنهاست چه از حیث تفسیر و چه تأویل. 📚منبع: رساله سِرُّالاَسرار ، فصل ۴ ، ص ۶۰ شیخ‌عبدالقادر‌گیلانی‌‌ قدس سره العزیز