🌹جوزجان در مسیر فرهنگ🌹

🌹جوزجان در مسیر فرهنگ🌹

6/4/2025, 5:56:50 AM

‏پیام عالیقدر امیرالمؤمنین شیخ القرآن و الحدیث مولوی هبة ﷲ اخندزاده صاحب حفظه ﷲ تعالی به مناسبت فرا رسیدن عید سعید اضحی بِسْمِ اللّٰہَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﷲ أکبر ﷲ أکبر، لا إله إلا ﷲ وﷲ أکبر، ﷲ أکبر ولله الحمد الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بﷲ من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا من يهده ﷲ فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا ﷲ وحده لا شريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله. اما بعد: فقد قال ﷲ تبارک وتعالی: ــــ قُلۡ اِنَّ صَلَاتِیۡ وَ نُسُکِیۡ وَ مَحۡیَایَ وَ مَمَاتِیۡ لِلّٰہِ رَبِّ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۱۶۲﴾ۙ [سورة الأنعام] ترجمه: بگو(ای محمد) به آنان، یقیناً نماز و قربانی من و (طاعات) زندگی من و مرگ من (بالای عمل صالح) خاص برای رب(پروردگار) تمام عالمیان(جهانیان) میباشد. [تفسیرکابلی] ــ وَ اَتِمُّوا الۡحَجَّ وَ الۡعُمۡرَۃَ لِلّٰہِ ؕ... وَ اتَّقُوا اللّٰہَ وَ اعۡلَمُوۡۤا اَنَّ اللّٰہَ شَدِیۡدُ الۡعِقَابِ﴿۱۹۶﴾ [سُورَةُ البَقَرَة] ترجمه: و حج و عمره هردو را تنها برای رضای الله جل جلاله کاملاً ادا کنید.... و از الله جل جلاله بترسید و این را بدانید که بیشک عذاب الله جل جلاله بسیار دردناک است. [تفسیر کابلی] ــ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضی ﷲ تعالی عنه قَالَ : ضَحَّى رَسُولُ اللَّهِ -صلى ﷲ عليه وسلم- بِكَبْشَيْنِ أَمْلَحَيْنِ أَقْرَنَيْنِ ذَبَحَهُمَا بِيَدِهِ وسَمّى وَكَبّرُ قال: رَأَيْتُهُ وَاضِعًا قَدَمَهُ عَلَى صِفَاحِهِمَا وَيَقُولُ بسم ﷲ وﷲ اکبر، متفق عليه. ترجمه: از حضرت انس رضی الله تعالی عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم دو قوچ شاخ دار را(که شاخ های شان دراز بود یا اینکه شاخ های شان شکسته نبود) و کمر (با رنگ آمیخته سفید و سیاه بود) قربانی کرد. رسول الله صلی الله علیه و سلم با گفتن بسم الله و الله اکبر و با دست (مبارک) خویش آنرا ذبح نمود. حضرت انس رضی الله عنه می فرماید: من دیدم که پای (مبارکش) را بر گردن آنها گذاشت و بسم الله و الله و اکبر گفت . [بخاري او مسلم] خلاصه اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم دو قوچ شاخ دار با رنگ سیاه و سفید را قربانی کرد، آنها را به دستان خود ذبح نمود، بسم الله و تکبیر گفت و پای مبارکش را بر گردن آنها گذاشته بود. ــ عَنْ عَائِشَةَ رضی ﷲ تعالی عنها أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى ﷲ عليه وسلم- قَالَ « مَا عَمِلَ آدَمِىٌّ مِنْ عَمَلٍ يَوْمَ النَّحْرِ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِهْرَاقِ الدَّمِ إِنَّهَا لَتَأْتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِقُرُونِهَا وَأَشْعَارِهَا وَأَظْلاَفِهَا وَإِنَّ الدَّمَ لَيَقَعُ مِنَ اللَّهِ بِمَكَانٍ قَبْلَ أَنْ يَقَعَ مِنَ الأَرْضِ فَطِيبُوا بِهَا نَفْسًا» [مشکوة المصابیح] ترجمه: بی بی عایشه رضی الله تعالی عنها می فرماید که رسول الله صلی الله و علیه و سلم فرموده است: هیچ عمل نحر ابن آدم (روز قربانی کردن) نزذ الله جل جلاله محبوب تر از ریختن خون(قربانی) نیست. حیوان(قربانی) ذبح شده در روز قیامت با شاخ ها، موها و ناخن های خود می آید و خون قربانی قبل از این که در روی زمین بریزد( یعنی در وقت اراده ذبح کردن) در درگاه الهی قبول می شود. پس شما به این سبب(یعنی قربانی کردن) نفس خویش را خشنود سازید. به تمام افغان های مؤمن و مجاهد و برادران مسلمان! السلام علیکم ورحمة ﷲ وبرکاته! و بعد: نخست از همه به تمام شما عید سعید اضحی را تبریک می گویم، الله تعالی عبادات، قربانی، حج ها و خیرات ها و سایر اعمال نیک تانرا قبول فرماید. این روزهای عبادت و قربانی را در حالی تجلیل می کنیم که به نصرت الله جل جلاله و به سبب قربانی های شهدا و معلولین امارت اسلامی و دعای مسلمانان از نظام شرعی و امنیت سرتاسری بهره مند می باشیم. برادران مسلمان! اکنون مسئولیت مشترک ما و شماست که از فرصت موجود استفاده بهتر کنیم، برای پیشرفت و کامیابی نظام شرعی تلاش و کوشش زیاد نماییم، اتحاد و اتفاق خویش را بیشتر تقویت کنیم و هر مسئول متوجه مسئولیت خویش شده، غفلت نکند، وظایف خود را در زمان تعین شده به انجام برساند، با همدیگر هماهنگی داشته باشند، در کارهای همدیگر مداخله نکنند و کاملاً کوشش نمایند که شریعت را اول بالای خود و سپس بالای دیگران تطبیق کنند. ــ علماء کرام در جامعه ما نسبت به همه مسئولیت بزرگ دارند، الله تعالی در حق آنان فرموده است: وَ اِذۡ اَخَذَ اللّٰہُ مِیۡثَاقَ الَّذِیۡنَ اُوۡتُوا الۡکِتٰبَ لَتُبَیِّنُنَّہٗ لِلنَّاسِ وَ لَا تَکۡتُمُوۡنَہٗ ۫ فَنَبَذُوۡہُ وَرَآءَ ظُہُوۡرِہِمۡ وَ اشۡتَرَوۡا بِہٖ ثَمَنًا قَلِیۡلًا ؕ فَبِئۡسَ مَا یَشۡتَرُوۡنَ ﴿۱۸۷﴾ [سورة ال عمران] ترجمه : و(یاد کن) وقتی که گرفت الله عهد محکم اهل کتاب را که هر آئینه بیان کنید آن را به مردم و پنهان مکنید آن را پس انداختند(این کتاب) را پس پشت خود و خریدند به عوض آن (کتاب) بهای اندک، پس چه بد است آنچه می ستانند. تفسیر: از علمای اهل کتاب عهد گرفته شده بود که احکام و بشارت های الهی(ج) را به مردم آشکارا بیان کنند و چیزی را از آن پنهان ندارند. به تحریف و تغییر معنی آنرا تبدیل منمایند، اما به امرهای ما هیج اعتنایی ننمودند و برای نفع قلیل دنیوی، آن عهد و پیمان خود را شکستند و ا حکام شریعت را تغییر دادند و در آیات الهی تحریفات لفظی و معنوی کردند و مژده آمدن نبی کریم صلی الله و علیه و سلم را که اظهارش از همه بیشتر ضرور بود مطلق مخفی داشتند و چندانکه در صرف مال بخل ورزیدند، در نشان دادن علم هم از بخل کار گرفتند و منشاء این بخل بدون محبت مال و متاع و جاه و جلال دنیوی چیز دیگری نبود – در اینجا ضمناً به علمای مسلمانان نیز تنبیه فرمود که در محبت دنیا مصروف نشوند. این طور نکنید( در هر وقت، هر جا و در مقابل هر کسی امر بالمعروف و نهی عن المنکر کنید و هیچگاه احکام شرعی را از مردم پنهان ننمایید زیرا رسول ﷲ صلی ﷲ علیه وسلم نیز فرموده است: هر کسی که علم را از اهل علم پنهان نمود، قیزه می گردد به قیزۀ آتش) [تفسیر کابلی] ــ همچنان متنفذین و بزرگان مردم مسئولیت دارند که با استقامت خویش احکام شرعی الله ﷻرا در جامعه نافذ کنند، حقوق مردم را به حق داران آن برسانند و هر چیز را در جای آن بگذارند، زیرا اگر آنان از دین منحرف شوند، این همه نظام شرعی و امن از میان خواهد رفت. یک زن به اسم زینب از قبیله احمس از ابوبکر صدیق رضی الله تعالی عنه پرسان نمود: قَالَتْ مَا بَقَاؤُنَا عَلٰى هَذَا الأَمْرِ الصَّالِحِ الَّذِي جَاءَ اللّٰهُ بِهِ بَعْدَ الْجَاهِلِيَّةِ قَالَ بَقَاؤُكُمْ عَلَيْهِ مَا اسْتَقَامَتْ بِكُمْ أَئِمَّتُكُمْ قَالَتْ وَمَا الأَئِمَّةُ قَالَ أَمَا كَانَ لِقَوْمِكِ رُؤُوسٌ وَأَشْرَافٌ يَأْمُرُونَهُمْ فَيُطِيعُونَهُمْ قَالَتْ بَلَى قَالَ فَهُمْ أُولٰئِكَ عَلَى النَّاسِ. رواه البخاري وی گفت:" ماندن ما در این چیز خوب(اسلام) که پس از جاهلیت ﷲﷻ برای ما ارزانی کرده است؛ تا چه زمانی میباشد؟ موصوف گفت: ماندن شما به این چیز خوب(اسلام) تا زمانی خواهد بود که امامان شما با اسلام مخلص باشند. وی گفت:"امامان چه کسانی هستند؟" موصوف برایش گفت که آیا در قوم شما سرداران و اشراف نیستند که مردم از حکم آنان اطاعت نمایند؟ وی گفت:"بلی هستند"، وی برایش گفت: همین مردم امامان می باشند،(اگر این مردم با اسلام و شریعت برابر باشند، تمام مردم برابر خواهند بود و اگر آنان شریعت را رها کردند، مردم نیز آنرا ترک خواهند نمود و مسئولیت تمام بدبختی ها به دوش همین بزرگان خواهد بود.) از این سبب باید بزرگان و متنفذین ما موقف مشترک به نفع نظام شرعی، مردم و وطن داشته باشند و در تحلیل ها، پژوهش ها، سخنرانی ها، نوشته ها و توصیه های شان مردم را ذهنیت سازی کنند، برای حفاظت از اتفاق و وحدت در جامعه و جلوگیری از فتنه و فساد مبارزه جدی نمایند، زیرا مردم به آنان گوش میدهند، نظریات آنها در متوجه ساختن جامعه نقش دارد و این بزرگترین خدمت برای دین است. - برای محاکم و تمام قضات و مسئولین امارت اسلامی هدایت داده می شود که با توجه به مسئولیت سنگین شان، در راستای بدست آوردن حقوق حقه مردم و حل منازعات نسبت به گذشته بسیار جدی باشند و در قضاوت میان شخص قوی و ضعیف تفاوت قایل نشوند، با هر کی عدالت و رفتار مساویانه کنند، در حدود الله سبحانه و تعالی به شخصیت مجرم نگاه ننمایند، بلکه جرم آنان را ببینند، از مظلوم دفاع کنند، مانع ظالم شوند و در حل قضایای مردم بدون توجه به تعلل و تاخیر، کوشش نمایند. هدف بزرگ مجاهدین و جهادهای ما تطبیق نظام شرعی به گونه واقعی و اجرای احکام شرعی در جامعه بود، انجام این اهداف بزرگ مرتبط به فعالیت ها و خدمات خوب محاکم می باشد. وزارت های ارشاد، حج و اوقاف، امربالمعروف و نهی عن المنکر، معارف و تحصیلات عالی هم باید بسیار تلاش نمایند که یکجا با علماء کرام و متنفذین کار خویش را در زمینه دعوت مردم، ترویج اعمال صالحه و دعوت مردم به نظام شرعی در چوکات مسئولیت های شان، سرعت ببخشند و در این بخش از تمام توان خویش استفاده نمایند. ــ برادران تاجر و صنعتکار ما باید برای آبادی کشور بسیار کوشش نمایند تا وطن ما به خودکفایی برسد و از احتیاج دیگران رهایی یابد. اگر ما برای حراست از استقلال و آزادی خویش ایستادگی در برابر هرگونه تهدید را می خواهیم، پس انجام این چنین کارها به امکانات و اقتصاد ارتباط دارد و تقویت اقتصاد بر رشد تجارت و صنعت مرتبط است، پس بیایید که مشترکاً در کار ساختن خانه خویش و به پا ایستاده کردن آن، سهم بگیریم. ارگان های مربوطه اقتصادی امارت اسلامی هم باید از تاجران و صنعتکاران خویش بیشتر حمایت کنند، برای آنان زمینه بهتر را مساعد نموده و در پیشرفت آنان کمک نمایند. - وزارت مهاجرین و عودت کنندگان و سایر ارگان ها، همچنان والیان در ولایات باید همه خدمات بهتر را به عودت کنندگان انجام دهند، در اسکان مجدد شان بکوشند و در حمل و نقل با آنها تا اندازۀ توان همکاری نمایند. ــ تمام کارمندان امنیتی و ملکی امارت اسلامی باید به کارهای خویش به گونه بهتر و جدی متوجه باشند، از مداخله در کارهای همدیگر اجتناب ورزند، زیرا انجام چنین کاری باعث بی نظمی، بی اعتمادی و ناراحتی می شود. به همین گونه خدمت به مردم عبادت است، مسئولیتی را که الله تعالی به دوش ما گذاشته است، این یک امتحان الهی میباشد، باید بسیار توجه داشته باشیم، در راه خدمت به مردم از ما غلفت صورت نگیرد، زیرا غلفت عذر نیست، باید بسیار بیدار باشیم و برای مردم کارها را آسان سازیم، از شدت کار نگیرید، آسانی بیاورید تا الله تعالی بر شما آسان گیرد ، وقت مردم را ضایع نسازید، دروازه را به روی مردم نبندید، با مردم وقتاً فوقتاً دید و بازدید نمایید، شکایت و صدای آنان را بشنوید تا حق کسی ضایع نگردد، کسی به شخص دیگری ضرر نرساند و هر کسی حق خویش را بدست آورد. نظام حیثیت پدر و متکفل مردم را دارد. منحیث یک پدر متوجه مردم باشید، از حقوق شان پاسداری کنید و از امانت های آنان حفاظت و مراقبت نمایید. در یک روایت آمده است: عن أبي الشماخ الأزدي، عن ابن عم له من أصحاب النبي صلی ﷲ عليه وسلم، أتی معاوية فدخل علیه، فقال: سمعت رسول ﷲ صلی ﷲ عليه وسلم يقول: " مَنْ وَلِيَ أَمْرًا مِنْ أَمْرِ النَّاسِ ثُمَّ أَغْلَقَ بَابَهُ دُونَ الْمِسْكِينِ وَالْمَظْلُومِ أَوْ ذِي الْحَاجَةِ، أَغْلَقَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى دُونَهُ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ عِنْدَ حَاجَتِهِ وَفَقْرِهِ أَفْقَرَ مَا يَكُونُ إِلَيْهَا" [ أخرجه أحمد]. ترجمه: ابو الشماخ الازدی رحمه الله تعالی از فرزند کاکای خود (رضی الله تعالی عنه) که صحابی رسول الله صلی الله علیه وسلم بود، روایت می‌کند که نزد معاویه رضی الله تعالی عنه رفت و برایش گفت که من از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیده ام: برای کسی که کار مسلمان به او سپرده شود و دروازه خود را به روی مسکین، مظلوم و نیازمند ببندد، الله تعالی در زمان حاجت و فقر موصوف، دروازه رحمت خود را در حالیکه نسبت به هر زمان دیگر به رحمت الله تعالی بیشتر محتاج است، می‌بندد. ــ از فرمان ها و احکام امیر اطاعت کنید؛ زیرا لازم و واجب می باشد، باید همه آنرا مراعات نمایید و همه در چوکات اطاعت به پیش بروند. حضرت عمر رضی ﷲ تعالی عنه فرموده است : إنه لا إسلام إلا بجماعة ، ولا جماعة إلا بإمارة ، ولا إمارة إلا بطاعة. [رواه عنه الدارمي.] ترجمه: اسلام نیست، مگر به اتحاد و اتفاق، جماعت و اتفاق نیست، مگر به امارت، امارت نیست، مگر به اطاعت. ــ طالب العلمان مدارس، محصلین پوهنتون ها و متعلمین مکاتب همه باید به درس ها و مسئولیت شان متوجه باشند، احترام استادان، کتاب ها و علم را نگهدارند و قدر فرصت مهیا شده را داشته باشند و از آن استفاده بهتر نمایند. ببینید! وقت را به چیزهای عبث ضایع نسازید، هر چیزیکه باعث ضایع شدن وقت می گردد از آن پرهیز نمایید و به مقصد اصلی تان متوجه باشید. ﷲ تعالی فرموده است: وَ الَّذِیۡنَ ہُمۡ عَنِ اللَّغۡوِ مُعۡرِضُوۡنَ ﴿ۙ۳﴾[سورة المؤمنون] ترجمه: و آن(افراد هم بهره مند شدند) که از کارهای بیهودگی( اقوال و افعال بد) روی گردانند.(یعنی به مشاغل فضول و بیکاره وقت شان را ضایع نمی سازند. نبی کریم صلی ﷲ علیه وسلم می فرماید: من حسن اسلام المرء ترکه ما لا یعنیه. [رواه الترمذي] ترجمه: نشانۀ اسلامیت خوب یک انسان این است که آن کارهای را رها کند که برایش منفعت نمی رساند. نسل های آینده به دانش و تجربه شما محتاج خواهند بود، بناً از خود شخصیت های بسیار مستعد و فهمیده بسازید، باید بسیار کوشش و توجه نمایید که کادرها و شخصیت های خوب علمی از شما ساخته شود تا به اسلام، نظام اسلامی و مردم خدمت کرده بتوانید. ــ در سال جاری باز هم در حدود سی هزار حجاج از افغانستان برای فریضه حج به بیت الله شریف رفته اند، از آنان و تمام حجاج کرام که از همۀ گوشه و کنار جهان به حرمین شریفین رفته اند، آرزو دارم که برای ما و تمام امت اسلامی دعا کنند. در غزه فلسطین و سایر مناطق حملات و مظالم صهیونستان بالای زنان، کودکان و مسلمانان مظلوم هنوز هم ادامه دارد، این جنایت بزرگ بشری و ظلم شدید است، امارت اسلامی یکبار دیگر حمایت خویش را از مردم مظلوم فلسطین اعلام می کند، هرگونه ظلم و ستم بالای مردم فلسطین را شدیداً محکوم می نماید و خواستار توقف فوری آن می باشد. در اخیر یکبار دیگر عید سعید اضحی را به تمام مسلمانان جهان تبریک می گویم. الله تعالی عبادات، قربانی ها و حج تان را قبول گرداند و همه خوشحال و آسوده باشید. والسلام امیرالمؤمنین شیخ القرآن والحدیث مولوي هبة ﷲ اخندزاده ۷/۱۲/۱۴۴۶ هـ ق ۱۴/۳/۱۴۰۴هـ ش ــ 2025/6/4م

🌹جوزجان در مسیر فرهنگ🌹

6/4/2025, 6:00:44 AM

قربان هییتی‌نینگ کیریب کیلیشی مناسبتی بیلن شیخ‌القرآن و الحدیث عالیقدر امیرالمؤمنین مولوی هبة‌ﷲ اخندزاده صاحب حفظه‌ﷲ تعالی‌نینگ قوتلاو پیامی بِسْمِ اللّٰہَ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ ﷲ أکبر ﷲ أکبر، لا إله إلا ﷲ وﷲ أکبر، ﷲ أکبر ولله الحمد الحمدلله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذبﷲ من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا من يهدهﷲ فلا مضل له و من يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا ﷲ وحده لاشريك له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله. اما سونگ: فقد قال‌ﷲ تبارک و تعالی: - قُلۡ اِنَّ صَلَاتِیۡ وَ نُسُکِیۡ وَ مَحۡیَایَ وَ مَمَاتِیۡ‌لِلّٰہِ رَبِّ الۡعٰلَمِیۡنَ ﴿۱۶۲﴾ۙ [سورة الأنعام‌] ترجمه: اَیت (ای محمد) درحقیقت، مینینگ نمازیم و قربانلیگیم، حیاتیم و اولیمیم (صالح عَمللر بیلن بیرگه‌) فقط عالملرنینگ پروردگاری اوچون دیر. [کابلی تفسیر] - وَ اَتِمُّوا الۡحَجَّ وَ الۡعُمۡرَۃَ لِلّٰہِ ؕ... وَ اتَّقُوا اللّٰہَ وَ اعۡلَمُوۡۤا اَنَّ اللّٰہَ شَدِیۡدُ الۡعِقَابِ﴿۱۹۶﴾ [سُورَةُ البَقَرَة] ترجمه: و حج و عمره هر ایکله‌سینی هم فقطگینه الله جل جلاله رضاسی اوچون تولیق بجرینگ... و الله جل جلاله‌دن قورقینگلر و بونی هم بیلینگ که شبهه سیز الله جل جلاله‌نینگ عذابی جوده شدتلی دیر. [کابلی تفسیر] - عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رضی ﷲ تعالی عنه قَالَ: ضَحَّى رَسُولُ اللَّهِ -صلى ﷲ عليه وسلم- بِكَبْشَيْنِ أَمْلَحَيْنِ أَقْرَنَيْنِ ذَبَحَهُمَا بِيَدِهِ وسَمّى وَكَبّرُ قال: رَأَيْتُهُ وَاضِعًا قَدَمَهُ عَلَى صِفَاحِهِمَا وَيَقُولُ بسم ﷲ وﷲ اکبر، متفق عليه. ترجمه: حضرت انس رضی‌الله تعالی عنه‌دن روایت قیلینگن دیر که رسول‌الله صلی‌الله علیه وسلیم ایککی‌ته شاخلی قوچ‌قارنی (اولرنینگ شاخی اوزون ایدی یا – ده شاخلری سیندیریلگن ایمس ایدی) بیلی (آق و قرا اره‌لش رنگلری بیلن) قربانلیک قیلدی. رسول‌الله صلی‌الله علیه و سلم بسم‌الله و الله اکبر دیب هر ایککی (مبارک) قوللری بیلن اونی سویدی. حضرت انس رضی‌الله عنه‌نینگ بیان قیلیشیچه: مین (مبارک)نینگ ایاغلری قوچقارنینگ بوینیده ایدی و بسم‌الله و الله اکبر دیگنلرینی اوزیم کوردیم. [بخاری و مسلم] قیسقه‌سی شوکه رسول‌الله صلی‌الله علیه و سلم آق و قرا اره‌لش رنگلی ایککی‌ته شاخلی قوچقارنی قربانلیک قیلدی، اولرنی اوز قوللری بیلن سویدی، بسم‌الله و تکبیر دیدی و مبارک ایاغلرینی اولرنینگ بوینیگه قویدی. - عَنْ عَائِشَةَ رضی ﷲ تعالی عنها أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى ﷲ عليه وسلم- قَالَ « مَا عَمِلَ آدَمِىٌّ مِنْ عَمَلٍ يَوْمَ النَّحْرِ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِهْرَاقِ الدَّمِ إِنَّهَا لَتَأْتِى يَوْمَ الْقِيَامَةِ بِقُرُونِهَا وَأَشْعَارِهَا وَأَظْلاَفِهَا وَإِنَّ الدَّمَ لَيَقَعُ مِنَ اللَّهِ بِمَكَانٍ قَبْلَ أَنْ يَقَعَ مِنَ الأَرْضِ فَطِيبُوا بِهَا نَفْسًا» [مشکوة المصابیح] ترجمه: بی‌بی عایشه رضی‌الله تعالی عنها دیدیلرکه رسول‌الله صلی‌الله و علیه و سلم بیان قیلگنلر: قربانلیک (نحر) کونیده آدم باله‌سی تامانیدن قیلینه‌دیگن عمللرنینگ اینگ سویملیسی الله تعالیگه قان توکیلیشی دیر (یعنی، حیوان سوییش - قربانلیک قیلیش دیر). قیامت کونی قربانلیک قیلینگن حیوان اوز شاخلری، یونگلری و تویاغلری بیلن الله تعالی حضوریگه کیله‌دی. البته‌‌، قربانلیک‌نینگ قانی حلی ییرگه توشمسیدن آلدین الله حضوریده قبول قیلینه‌دی. بس، شونینگ اوچون قلبینگیزنی (نفسینگیزنی) خورسند قیلینگ (یعنی، خیرلی نیت بیلن قربانلیک قیلینگ). برچه مؤمن و مجاهد افغانلر و قدرلی مسلمان ایناغه‌لر! السلام علیکم ورحمةاﷲ وبرکاته! و سونگ: بیرینچیدن کیریب کیلگن قربان هییتی بیلن برچنگیزنی تبریکله‌یمن، الله تعالی قربانلیگینیگز، صدقه‌لرینگیز، حج‌لرینگیز، خیراتلرینگیز و باشقه ایزگو و نیک عمللرینگیزنی اوزی قبول ایله‌سین. عبادت و قربانلیک کونلرینی الله جل جلاله نصرتی و اسلام امیرلیگی شهیدلری و معلوللری قربانلیگی، شرعی نظام اوچون مسلمانلر دعاسی و مملکت بویلب امنیت تامینلنگن بیر فضاده نشانله‌یپمیز. مسلمان ایناغه‌لر! حاضر ایسه بیز و سیزلرنینگ مشترک مسوولیتمیز دیر که موجود فرصتدن یخشی فایده‌لنه‌یلیک، شرعی نظام یوکسه‌لیشی و کامیابلیگی اوچون کوپراق تلاش و کوشش قیله‌یلیک، بیرلیک و بیردملیگیمیزنی ینه – ده کوچه‌یتیریلیک و هر بیر مسوول اوزی‌نینگ مسوولیتیگه اعتبار بیریب، غفلت قیلمسدن، وظیفه‌لرینی تعیینلنگن زمانده بجرسین، بیر- بیراولری بیلن هماهنگ بولسینلر و شریعتنی ایسه بیرینچی اوزلریگه و کیین ایسه باشقه‌لرگه تطبیق ایتسینلر. - بیزنینگ جامعه‌میزده علماء کرام نینگ همه‌دن کوره ییریک مسوولیتلری بار، الله تعالی اولرنینگ حقیده منه بونده‌ی‌ دیگن: وَ اِذۡ اَخَذَ اللّٰہُ مِیۡثَاقَ الَّذِیۡنَ اُوۡتُوا الۡکِتٰبَ لَتُبَیِّنُنَّہٗ لِلنَّاسِ وَ لَا تَکۡتُمُوۡنَہٗ ۫ فَنَبَذُوۡہُ وَرَآءَ ظُہُوۡرِہِمۡ وَ اشۡتَرَوۡا بِہٖ ثَمَنًا قَلِیۡلًا ؕ فَبِئۡسَ مَا یَشۡتَرُوۡنَ ﴿۱۸۷﴾ [سورة ال‌عمران] ترجمه: ایسلنگ الله اهلی کتابلردن، اونی (کتابنی) آدملرگه، البته‌‌، انیق بیان قیله‌سیزلر، اونی (هیچ کیمدن) سِر توتمه‌یسیزلر، دیب احد آلگن ایدی. لیکن، اولر اونی آرتلریگه اولاقتیریب، اونی آز‌گینه بهاگه ساتیب یوباردیلر. بو سودالری نقدر ناخوش! تفسیر: کتاب اهلی دین عالملریدن عهد آلینگن ایدی الله (ج) نینگ احکام و بشارتلرینی آچیق بیر شکلده مردم بیلن اورته‌گه قویسه‌لر و هیچ نرسه‌نی اولردن یاشیرمه‌سه‌لر. تحریف و اوزگرتیریشلر بیلن اونینگ معنیسینی المشتیرمه‌سینلر، لیکن بیزلرنینگ امرلریمیزگه هیچ اعتنا قیلمه‌دیلر و کیچیک دنیوی نفع اوچون اوز عهد و پیمانلرینی سیندیردیلر و شریعت حکمینی اوزگرتیردیلر و الله‌نینگ آیاتلریگه لفظی و معنونی تحریفات قیلدیلر و هر بیر نرسه‌دن اظهار قیلینیشی ضرور بولگن مساله‌ نبی کریم صلی‌‌الله و علیه وسلم‌نی کیلیش بشارتینی یاشیردیلر و مال نینگ صرف قیلیشده بخل قیلدیلر، علمنی کورسه‌تیشده هم بخلدن ایش آلدیلر اوشبو بخل‌نینگ منشاء و نیگیزی مال و متاع و دنیوی جاه و جلال‌دن باشقه نرسه‌گه محبت قیلیش ایمس ایدی - بو ییرده ینه – ده مسلمان عالملرگه هم دنیا محبتی اوچون بوند‌ه‌ی قیلمسلیکلری تنبیه قیلیگن دیر. بونده‌ی قیلمنگلر (هر پیت و هر بیر کمسه‌نینگ مقابلیده امر بالمعروف و نهی عن المنکر قیلینگ و هیچ بیر پیت شرعی احکامنی مردم دن یاشیرمنگ چونکه رسول‌الله صلی‌الله علیه و سلم هم بو حقده ایتگنلر: هر بیر کیشی علمنی علم اهلیدن یاشیرسه، قیزه قیلینه‌دی یعنی آلاو قیزه‌سیگه) [کابلی تفسیر] - شونینگدیک نفوذلی کیشیلر و اهالی بویوکلری‌نینگ اوز استقامتلریده الله ﷻ شرعی حکمینی جامعه‌ده نافذ قیلیشده مسوولیتلری بار، مردم‌نینگ حقوقینی اونینگ حقدارلریگه ییتکزسینلر و هر بیر نرسه‌نی اوز جاییده قویسینلر، زیرا اگر ده اولر دیندن منحرف بولسه‌لر، شرعی نظام و امین ایسه اورته‌دن کیته‌دی. احمس قبیله‌سیدن زینب اسملی بیر عیال ابوبکر صدیق رضی‌الله تعالی عنه‌دن سوره‌یدی: ‎قَالَتْ مَا بَقَاؤُنَا عَلٰى هَذَا الأَمْرِ الصَّالِحِ الَّذِي جَاءَ اللّٰهُ بِهِ بَعْدَ الْجَاهِلِيَّةِ قَالَ بَقَاؤُكُمْ عَلَيْهِ مَا اسْتَقَامَتْ بِكُمْ أَئِمَّتُكُمْ قَالَتْ وَمَا الأَئِمَّةُ قَالَ أَمَا كَانَ لِقَوْمِكِ رُؤُوسٌ وَأَشْرَافٌ يَأْمُرُونَهُمْ فَيُطِيعُونَهُمْ قَالَتْ بَلَى قَالَ فَهُمْ أُولٰئِكَ عَلَى النَّاسِ. رواه البخاري او دیدی: «جهالیتدن سونگ الله جل جلاله‌نینگ بیزلرگه ازرانلیک قیلگن نرسه‌سی و بو ایسه بیزلرنینگ بو ایزگو و یخشی نرسه‌ده (اسلام)ده قالیشیمیز دیر؛ قچانگه دیر؟ او دیدی: سیزلرنینگ بو یخشی نرسه (اسلام) ده قالیشلرینگیز سیزلرنینگ اماملرینگیز اسلام بیلن مخلص بولگونچه دیر. او دیدی: «اماملریمیز قیسی کیشیلر دیرلر؟» او کیشی دیدی: سیزلرنینگ قوملرینگیزده مردم اولرنینگ حکمیدن اطاعت قیله دیگن سردارلر و اشرافلر یوق می؟ او دیدی: «هه! بار لر» اونگه دیدی: انه شو مردملر اماملر دیرلر، (اگر ده بو مردم اسلام همده شریعت بیلن تینگ بولگنده، برچه مردم تینگ بولیشی ممکن بوله‌دی و اگرده اولر شریعتنی قویبارگنده، مردم هم اولرنی ترک قیلشی ممکن دیر و برچه بدبختلیکلرنینگ مسوولیتی منه شو بویوکلرنینگ بوینیگه بوله‌دی.) دیمک شونده‌ی ایکن بویوکلر همده نفولی کیشلریمیز شرعی نظام، مردم و اولکه برابریده مشترک موقفلری بولیشی کیره‌ک. اولر اوزلری‌نینگ تحلیللری، پژوشلری، سخنرانلیکلری، یازوولری و توصیه‌لریده مردمنی ذهنیت سازلیک قیلیش، جامعه‌ده بیرلیک و بیردملیکنی سقلش و فتنه و فسادگه‌نینگ آلدینی آلیشده جدی قرشی کوره‌شیشلری درکار، چونکه مردم بولرنینگ گپینی ایشیته‌دی، اولرنینگ نظریه‌لری جامعه‌نی متوجه قیلیشده اساسی رولی بار و بو ایسه دین اوچون ییریک خذمت قیلیش حسابنله‌دی. اونگه دیدی: «گپیرگین، چونکه گپیرمسلیک حرام دیر، زیرا بو جهالیت دورانی نینگ جاهللیک عملی دیر.» کیین عیال صحبت قیلیب و دیدی: «سین کیم سن؟» دیدی: «مهاجرلردن بیر کیشی» سوره‌یدی «قیسی مهاجرلردن؟» دیدی: «قریش دن» سوره‌یدی: «سیز قریش‌نینگ قیسی بیر شاخه‌سیدن سوال قیله‌سیز؟» مین ابوبکرمن.» دیدی: «تاکه اوشبو نیک امردن (یعنی اسلام دینی) الله جل جلاله جاهلیت دورانیدن سونگ کیلتیرگن دیر فایده‌لنه‌یلیک؟» دیدی: سیزنینگ امامینگیز بونینگ حکملریگه پایبند بولگن چاغگچه بوندن لذت آلیشینگیز ممکن دیر.» سوره‌یدی: «ائمه نیمه دیر؟» دیدی: «سیزنینگ قومینگیزدن فرمان بیره دیگن باشلیغلر یوقمیدی؟» دیدی: « دیمک اولر (یعنی ائمه اطهار) کیمسه‌لر دیر که مرادلری دیر. صحیح البخاری ترجمه‌سیدن فایده‌لنیدی. 3834) - اسلام امیرلیگی‌نینگ محاکملری قوشیمچه برچه قضات و مسووللر اوز ذمه‌لریده‌گی آغیر مسوولیتگه اعتبار بیرگن حالده، مردم‌نینگ حقوق حقه‌سی قولگه کیلتیریلیشی یولیده و اوتمیشگه قره گنده جنجاللرنی حل قیلیشده جدی بولیشلری کیره‌ک، کوچلی و کوچ‌سیز شخص اورته‌سیده‌گی قضاوتگه فرق قایل بولمه‌سینلر، هر کیم بیلن عدالت و مساوی یانده شیلسین، الله سبحانه و تعالی حدودیگه مجرم‌نینگ شخصیتیگه قره‌مه‌سینلر، بلکه اونینگ جرمنی کورسینلر، مظلومدن دفاع قیلسینلر، ظالمگه مانع بولسینلر و مردم نینگ قضیه‌لری حل قیلینیشده تعلل و تاخیرگه توجه قیلمسدن کوشش قیلسینلر دیب هدایت بیریله‌دی. مهاجدلر و جهادیلریمیزنینگ ییریک هدفی حقیقی شکلده شرعی نظامنی تطبیق ایتیش و جامعه‌ده شرعی احکامنی جاری ایتیش ایدی، اوشبو بویوک هدفنی بجریش محکمه‌لرنینگ فعالیت و یخشی خذمتلریگه توغریدن - توغری باغلیق بوله‌دی. ارشاد، حج و اوقاف، امربالمعروف و نهی عن المنکر، معارف و عالی تحصیلات وزیرلیکلری علماء کرام و آقسقاللر بیلن بیرگه‌لیکده مردمنی دعوت قیلیش، صالحه اعمالنی رواجلنتیریش، مسوولیتلری چوکاتیده مردمنی شرعی نظامگه چقیریشنی تیزلشتیریب و بو ساحه‌ده بوتون کوچ و قوتلریدن فایده‌له‌نیشگه سعی و حرکت قیلیشلری کیره‌ک. _ تاجر و صنعت‌کار ایناغه‌لریمیز مملکت آبادانلیگی اوچون کوپ کوشش قیلیشلری کیره‌ک تاکه اولکه‌میز اوزینی اوزی حمایت قیله دیگن درجه‌گه ییتیشسین و باشقه‌لرگه بولگن احتیاجدن قوتیله‌یلیک. اگر ده بیزلر اوزیمیزنینگ استقلال و ایرکینلیگیمیز نی حراست قیلیش اوچون هر قنده‌ی تهدید برابریده توختشنی ایسته‌سک، دیمک بونده‌ی ایشلرنی بجریش امکانیت و اقتصادگه باغلیق و اقتصادنی کوچه‌یتریش ایسه تجارت و صنعتگه تیگیشلی دیر، شونده‌ی ایکن کیلینگلر اوزیمیزنینگ اوییمیزنی مشترک توزه‌تیش و اونینگ ایاققه توخته‌تیش اوچون بیرگه‌لیکده حصه قوشه‌یلیک. اسلام امیرلیگی‌نینگ اقتصادگه تیگیشلی اداره‌لری هم تاجرلری همده صنعت‌کارلرینی حمایت قیلیشی کیره‌ک، اولرگه یخشی زمینه یره‌تیب و اولرنینگ ترقیاتی اوچون یاردم بیریشی ضرور. - مهاجرلر ایشلری بوییچه وزیرلیک، باشقه اداره‌لر، شونینگدیک ولایتلرده والیلر اولکه‌گه قیتیب کیلگن مهاجرگه یخشی خذمت قیلیشلری کیره‌ک، ینگی اوی - جایلری اوچون کوشش قیلسینلر و اولرنینگ یوکلری و اوزلری ییتکزیلیشی اوچون اوز کوچلریگه کوره همکارلیک قیلسینلر. - اسلام امیرلیگی‌نینگ بوتون امنیتی و ملکی ایشلاوچلری اوز ایشلریگه یخشی صورتده جدی متوجه بولیشلری کیره‌ک، بیر-بیراولری‌نینگ ایشلریگه اره‌له‌شیشدن اجتناب ایتسینلر، چونکه بونده‌ی ایش قیلیش بی‌نظملیک، ایشانچ سیزلیک و ناراحت‌لیککه سبب بوله‌دی. شونینگدیک مردمگه خذمت قیلیش عبادت دیر، بو الله تعالی بیزلرنینگ بوینیمیزگه قویگن بیر مسوولیت، بیزلر اوچون الهی بیر سیناو سنه‌له‌دی، جوده کوپ اعتبار بیریشیمیز کیره‌ک، مردمگه خذمت قیلیش یولیده بیزلردن بی‌خبرلیک یوز بیرمه‌سین، زیرا غفلت عذر ایمس، جوده اویغاق بولیشیمیز کیر‌ه‌ک و مردمنی ایشلرینی آسان قیله‌یلیک، شدتدن ایش آلمه‌نگ، قولیلیکنی یره‌تینگ. الله تعالی سیزلرنینگ اوستینگیزگه آسانلیک کیلتیرسین، مردم‌نینگ وقتینی ضایع ایتمنگ، دروازه‌لرنی مردم نینگ یوزیگه یاپمنگلر، مردم بیلن انده – سنده اوچره‌شیب تورینگلر، اولرنینگ شکایت و آوازلرینی ایشیتینگ تا بیراونینگ حقی ضایع بولمه‌سین، کیمسه بیراوگه زیان ییتکزمه‌سین و هر کیم ایسه اوز حقوقینی قولگه کیلتیرسین. نظام خلق اوچون آته و متکفل مقامیگه ایگه. بیر آته حیثیده مردمگه متوجه بولینگلر، حقوقلریدن پاسدارلیک قیلینگ واولرنینگ امانتلرینی حفاظت و مراقبت قیلینگلر. بیر روایت‌ده کیلیشیچه: عن أبي الشماخ الأزدي، عن ابن عم له من أصحاب النبي صلی ﷲ عليه وسلم، أتی معاوية فدخل علیه، فقال: سمعت رسول ﷲ صلی ﷲ عليه وسلم يقول: " مَنْ وَلِيَ أَمْرًا مِنْ أَمْرِ النَّاسِ ثُمَّ أَغْلَقَ بَابَهُ دُونَ الْمِسْكِينِ وَالْمَظْلُومِ أَوْ ذِي الْحَاجَةِ، أَغْلَقَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى دُونَهُ أَبْوَابَ رَحْمَتِهِ عِنْدَ حَاجَتِهِ وَفَقْرِهِ أَفْقَرَ مَا يَكُونُ إِلَيْهَا" [ أخرجه أحمد]. ترجمه: ابو الشماخ الازدی رحمه‌الله تعالی ابه‌سی نینگ اوغلیدن (رضی الله تعالی عنه) رسول‌الله صلی‌الله علیه وسلم نینگ صحابه‌لریدن ایدی، روایت قیله‌دیکه معاویه رضی الله تعالی عنه نینگ آلدیگه باریب اونگه دیدی که مین رسول‌الله صلی‌الله علیه و سلم‌دن ایشیتگنمن: بیراوگه بیر مسلمان‌نینگ ایشی تاپشیریلگنده و اوزی نینگ دروازه‌سینی مسکین، مظلوم و احتیاجمند کیشی‌ یوزیگه باغلسه، الله تعالی اونینگ حاجت و فقر چاغیده، باشقه هر بیر وقتدن کوره الله تعالی‌نینگ رحمتیگه کوپراق محتاج بولگن بیر پیت‌ده الله جل جلاله اوزی نینگ رحمت دروازه‌سینی اونینگ یوزیگه باغله‌یدی. - امیرنینگ احکام و فرمانلریدن اطاعت قیلینگ؛ چونکه اطاعت لازم و واجب دیر، همه اونی مراعات قیلیشی کیره‌ک و برچه ایسه اطاعت چوکاتیده ایلگری کیتیشی کیره‌ک. حضرت عمر رضی‌ﷲ تعالی عنه نینگ ایتیشیچه : إنه لا إسلام إلا بجماعة ، ولا جماعة إلا بإمارة ، ولا إمارة إلا بطاعة. [رواه عنه الدارمي.] ترجمه: اسلام - بیرلیک و همجهت‌لیک‌سیز بولمه‌یدی، بیرلیک و همجهتلیک امیرلیک‌سیز بولمه‌یدی، امیرلیک ایسه اطاعت‌سیز بولمه‌یدی. - مدرسه‌لر طالب‌العلملری، پوهنتونلر محصللری و مکبتلر متعلملری برچه‌لری اوز درس همده مسوولیتلریگه توجه قیلیشلری درکار، استادلر، کتابلر و علم حرمتینی سقلب و یره‌تیلگن فرصت قدرینی بیلیب و اوندن یخشی فایده‌له‌نیش ضرورت. قرهنگ! وقت‌نینگ هیچ بیر نرسه بیلن ضایع ایتمنگ، وقتنی ضایع قیله دیگن هر بیر نرسه‌دن پرهیز قیلینگ و اصلی آماجینگیزگه متوجه بولینگ. اﷲ تعالی بویورگن دیر: وَ الَّذِیۡنَ ہُمۡ عَنِ اللَّغۡوِ مُعۡرِضُوۡنَ ﴿ۙ۳﴾[سورة المؤمنون] ترجمه: اولر بیهوده‌ (سور و ایشلر)دن یوز اوگیرووچی دیرلر. (یعنی فضول و بیکاره مشغولیتلرگه اوز وقتینگیزنی ضایع ایتمنگ). نبی کریم صلی‌ﷲ علیه وسلم ایته‌دیلر: من حسن اسلام المرء ترکه ما لا یعنیه. [رواه الترمذي] ترجمه: بیر انسان‌نینگ یخشی مسلمان ایکنلیگی نینگ بیلگسی - اونگه فایده کیلتیرمه‌یدیگن ایشلرنی ترک ایتیش دیر. کیله‌جک اولادلر سیزنینگ بیلیمیزنینگ و تجربه‌نگیزگه محتاج. شونینگ اوچون اوزینگیزدن استعدادلی و توشینه دیگن شخصیتلر ییتیشیترینگ. سیزدن یخشی علمی کادرلر و صلاحیتلی شخصلر ییتیشیب چیقیشی اوچون جدی حرکت و اعتبار قیلیش ضرور. شونده‌سیز اسلامگه، اسلامی نظامگه و خلق‌گه خذمت قیله آله‌سیز. - جاری ییلده ینه هم چمه‌سی اوتیز مینگ حاجی افغانستان‌دن حج بیت‌الله شریف فریضه‌سی اوچون کیتگنلر، اولردن همده دنیانینگ هر بیر بورچگیدن حرمین شریفین‌گه بارگن حاجی‌لردن، بیزلر همده برچه اسلام امتی اوچون دعا قیلیشلرینی آروز قیله‌میز. فلسطین‌نینگ غزه و باشقه حدودلریده خاتینلر، باله‌لر و مظلوم مسلمانلر اوستیگه صهیونستلرنینگ هجوملری دوام ایتماقده، بو ایسه ییریک بشری جنایت و قتیق ظلم دیر، اسلام امیرلیگی ینه بیر بار فلسطین مظلوم خلقیدن اوز حمایتینی اعلان قیله‌دی، فلسطین مردمی اوستیده‌گی هر قنده‌ی جاری ظلم و ستمنی قتیق قاره‌له‌یدی و اونی تیزلیکده توخته تیلیشینی طلب قیله‌دی. یکونده ینه بیر بار کیریب کیلگن قربان هییتینی دنیانینگ بوتون مسلمانلریگه تبریک ایته‌من. الله تعالی قربانلیگینگیز، حجلرینگیزنی اوزی قبول ایله‌سین و برچه ایسه خورسند و تینچ بولسین. والسلام امیرالمؤمنین شیخ‌القرآن والحدیث مولوی هبة‌ﷲ اخندزاده ۷/۱۲/۱۴۴۶ هـ ق ۱۴/۳/۱۴۰۴هـ ش ــ 2025/6/4م