📑 شعبان، ماه خیرات و برکات شعبان المعظم ماه بزرگی است که در آن حکمت نبوی در آمادگی برای ماه رمضان جلوه‌گر می‌شود، و بسیار زیباست که از برکات آن بهره ببریم و از فرصت‌های آن‌ استفاده کنیم. ۱. دلیل نام‌گذاری این ماه: دلیل نام‌گذاری ماه شعبان این است که در این ماه مردم در جستجوی آب متفرق می‌شدند یا برای جنگ‌ها و غارت‌ها پس از پایان ماه رجب (که از ماه‌های حرام بود) پراکنده می‌شدند. ابن حجر عسقلانی رحمه‌الله می‌گوید: «این ماه را شعبان نامیده‌اند زیرا: عرب‌ها در این ماه برای یافتن آب پراکنده می‌شدند، یا به جهت یورش‌ها پس از پایان ماه رجب که از ماه‌های حرام است.» (ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ج ۴ و ۲۱۳) برخی نیز گفته‌اند که این نام از تشعّب (گسترش یافتن) گرفته شده است؛ زیرا در این ماه خیرات و برکات گسترده می‌شود و مردم برای انجام عبادات و اعمال نیک آماده می‌شوند. ۲. فضیلت ماه شعبان: این ماه، زمانی است که اعمال به سوی خدا بالا برده می‌شود: در حدیثی از پیامبر اکرم ﷺ آمده است که در ماه شعبان اعمال بندگان به سوی خداوند بالا برده می‌شود. به همین دلیل، رسول خدا ﷺ دوست داشتند که در حال روزه‌داری باشند تا اعمالشان در بهترین حالت به درگاه الهی عرضه شود حضرت اسامه بن زید رضی‌الله‌عنه روایت می‌کند که گفتم: ای رسول خدا، من ندیده‌ام که شما ماهی از سال را به اندازه‌ی شعبان روزه بگیرید؟ فرمود: «این ماهی است که مردم از آن غافل‌اند، بین رجب و رمضان قرار دارد و ماهی است که در آن اعمال به سوی پروردگار جهانیان بالا برده می‌شود و من دوست دارم که عملم در حالی که روزه هستم بالا برده شود.» ۳. آمادگی برای ماه رمضان: ماه شعبان فرصتی برای آماده شدن روحی و جسمی جهت استقبال از رمضان است. روزه گرفتن در این ماه باعث می‌شود که فرد راحت‌تر بتواند عبادات رمضان را انجام دهد و به آن عادت کند. پیامبر اکرم ﷺ بیشتر روزهای این ماه را روزه می‌گرفتند: عایشه رضی‌الله‌عنها می‌فرماید: «رسول خدا ﷺ آن‌قدر روزه می‌گرفت که می‌گفتیم دیگر افطار نمی‌کند، و آن‌قدر افطار می‌کرد که می‌گفتیم دیگر روزه نمی‌گیرد. و من ندیدم که رسول خدا ﷺ ماهی را به‌طور کامل روزه بگیرد، مگر ماه رمضان، و ندیدم که در هیچ ماهی بیش از شعبان روزه بگیرد.» (روایت از بخاری، مسلم، ابوداود، نسائی، ترمذی و دیگران) ۴. حکمت روزه‌ی ماه شعبان: علامه ابن رجب حنبلی رحمه‌الله می‌گوید: روزه‌ی شعبان مانند تمرین برای روزه‌ی رمضان است، تا فرد روزه‌دار بدون سختی و دشواری وارد رمضان شود. همچنین روزه‌ی شعبان باعث می‌شود که انسان حلاوت و شیرینی روزه را پیش از رمضان بچشد و در نتیجه با قوت و نشاط بیشتری وارد رمضان شود. از آنجا که شعبان مقدمه‌ای برای رمضان است، در این ماه عباداتی که در رمضان مشروع هستند مانند روزه و تلاوت قرآن، مشروع گردیده است تا نفس برای طاعت خداوند آماده شود. (این رجب حنبلی، لطائف المعارف، ص ۱۳۸) ۵. ماه افزایش محبت به رسول خدا ﷺ: با توجه به اینکه پیامبر اکرم ﷺ در این ماه روزه‌های زیادی می‌گرفتند و عبادت می‌کردند، پیروی از سنت ایشان و عمل به آن، نشانه‌ای از محبت و تبعیت از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم است. ۶. مغفرت و آمرزش گناهان: در شب نیمه‌ی شعبان، خداوند به بندگان خود نظر می‌افکند و همه را می‌آمرزد، مگر مشرکان و کسانی که با یکدیگر کینه و دشمنی دارند. این شب فرصتی برای پاک شدن از گناهان و اصلاح روابط با دیگران است. آمرزش گناهان در شب نیمه‌ی شعبان: پیامبر ﷺ فرمودند: «خداوند در شب نیمه‌ی شعبان به بندگانش نظر می‌افکند و همه‌ی آن‌ها را می‌آمرزد، مگر مشرک و کینه‌توز.» (ابن ماجه) ۷. رفتار سلف در ماه شعبان: این ماه، ماه تشویق به قرائت قرآن و عبادت است. سلف صالح ماه شعبان را "ماه قاریان قرآن" می‌نامیدند، زیرا در این ماه بر تلاوت و تدبر در قرآن تأکید می‌کردند تا برای رمضان آمادگی بیشتری پیدا کنند. سلمه بن کهیل می‌گوید: «می‌گفتند ماه شعبان، ماه قاریان قرآن است.» حبیب بن ابی ثابت وقتی شعبان فرا می‌رسید، می‌گفت: «این ماه قاریان است.» عمرو بن قیس ملائی وقتی شعبان می‌آمد، مغازه‌اش را می‌بست و خود را وقف قرائت قرآن می‌کرد. (ابن رجب حنبلی، لطائف المعارف، ص ۱۳۸) ۸.‌ماه بهره‌مندی از برکات معنوی و روحی: روزه گرفتن، دعا، استغفار و خواندن قرآن در این ماه باعث طهارت قلب، نزدیکی به خداوند و افزایش آرامش درونی می‌شود. در مجموع، ماه شعبان، ماه خیرات و برکات و پلی برای ورود به ماه رمضان است. آری، فرصتی است که نباید آن از دست داد. ✍️ حبیبی صالحی ۳ شعبان المعظم ۱۴۴۶ق https://t.me/habibisalehi https://chat.whatsapp.com/FWhhrRbNeCCEOHXiOoiEu9 https://whatsapp.com/channel/0029VaakRD76RGJJ10wxMR2C