«چه کسی رامسس سوم را کشت؟ چگونه علم معمای قتل در مصر باستان را حل کرد» ـــــــــــــــــ "توطئه حرم سلطنتی" یک بازی تاج و تخت واقعی بود - دو پسر فرعون مصری رامسس سوم را در مقابل یکدیگر در تلاش برای کسب قدرت قرار داد. قرن‌ها گمانه‌زنی. سوالات مربوط به توطئه موسوم به حرم سلطنتی - توطئه‌ای برای قتل فرعون مصر باستان، رامسس سوم، حدود 1155 قبل از میلاد - برای بیش از 3000 سال باقی مانده است. این طرح جانشینی، شبیه به یک بازی تاج و تخت واقعی به نظر می‌رسد، اما معمای اینکه چگونه باستان‌شناسان سه هزار سال بعد آن را کشف کردند، می‌توانست در هر سریال کارآگاهی جای بگیرد. آنچه مورخان می‌دانستند این بود که این توطئه دو فرزند فرعون - پسران توتی و تی‌یه - را در مقابل یکدیگر قرار داده بود. اما جزئیات این طرح - و اینکه آیا در واقع در کشتن فرعون موفق شده بود یا خیر - تا زمان کمک باستان‌شناسی مدرن به حل آن، یکی از جذاب‌ترین پرونده‌های حل‌نشده در تاریخ باقی ماند. "واقعاً چه اتفاقی برای رامسس سوم فرعون یک امپراتوری باستانی محکوم به فنا، افتاد؟" در اینجا نحوه کشف حقیقت در مورد توطئه حرم توسط باستان‌شناسان آمده است، که به یک داستان بی‌سرانجام که قرن‌ها باز بود پایان می‌دهد و نشان می‌دهد که زندگی در میان خاندان سلطنتی مصر باستان چقدر می‌توانست وحشیانه باشد. "نگاهی بر معمای قتل باستانی" خاطره توطئه‌ای در حرم_ فرعون رامسس سوم تا قرن نوزدهم که عتیقه‌جویان اروپایی به طور انبوه به مصر رسیدند تا به دنبال آثار باستانی بگردند، در گذر زمان گم شده بود. به لطف سنگ رشید که به تازگی ترجمه شده بود، این باستان‌شناسان اولیه مشتاق ترجمه کتیبه‌ها و خط هیروگلیف باستانی بودند. به ویژه کشف یک طومار قضایی 18 فوتی از قرن دوازدهم قبل از میلاد در دهه 1820 جذاب بود - سندی که توطئه‌ای علیه فرعون مصر از داخل حرم سلطنتی خود را شرح می‌داد. پاپیروس که از یک بازار محلی خریداری شده بود، جزئیات دادگاه خیانتی را که پس از کودتای نافرجام دنبال شد، شرح می‌داد و انگشت اتهام را به سوی یکی از همسران رامسس سوم، تی‌یه، و پسرش پنتاور نشانه می‌رفت. "دسیسه‌های حرم" مانند دیگر فرعون‌ها، رامسس سوم یک همسر اصلی به نام توتی و تعدادی همسر ثانویه داشت که همراه با فرزندان و خدمتکارانشان در حرم سلطنتی زندگی می‌کردند. حرم نمادی لوکس از قدرت و نفوذ فرعون - و کانون فعالیت‌های سیاسی، که بسیاری از آنها حول مسائل مربوط به سلسله و جانشینی متمرکز بود، محسوب می‌شد. همسران رامسس سوم وارثان زیادی به دنیا آوردند و تخمین زده می‌شود که حدود 100 فرزند به دنیا آوردند. اما تعیین جانشین چالش‌برانگیز بود زیرا 12 پسر که در صف تاج و تخت بودند در طول زندگی فرعون درگذشتند. در سال 1164 قبل از میلاد، ولیعهد دیگری درگذشت و یک پسر جوان‌تر از توتی را در صف تاج و تخت قرار داد. طبق این طومار، تی‌یه، به عنوان یکی از همسران ثانویه، می‌خواست به جای او پنتاور به تخت سلطنت برسد. بنابراین او از تعدادی از مهره‌های قدرت حرم و اعضای خاندان سلطنتی، از جمله همسران دیگر و پزشک شخصی خود فرعون، کمک خواست. اگرچه این سند نام تمام مردان متهم به شرکت در این توطئه را ذکر کرده است، اما فقط نام یک زن، تی‌یه، را ذکر کرده است. همچنین در مورد اینکه آیا توطئه‌گران موفق به کشتن رامسس سوم شدند یا خیر سکوت کرده و نام متهمان را تحریف کرده است، کوتاهی‌هایی که محققان مدرن را بر آن داشته است تا آن را "تمرینی در سکوت" بنامند. "آخرین فرعون بزرگ" محققان می‌دانستند که کودتا خط جانشینی را تغییر نداده است: پسر همسر اصلی رامسس سوم، توتی، جانشین رامسس سوم شده بود. بنابراین آنها گمان کردند که این طرح تلاشی نافرجام از سوی یک همسر فرعی برای تغییر توازن قدرت به نفع پسرش بوده است. اما سوالاتی در مورد نتیجه واقعی کودتا و اینکه تی‌یه چگونه توانسته است بسیاری از کارگران سلطنتی را برای مشارکت در چنین اقدام خطرناکی برای کسب قدرت متقاعد کند، باقی ماند. و اگر کودتا او را نکشته بود، مورخان تعجب می‌کردند که آیا کودتا به بی‌ثبات کردن حکومت رامسس سوم کمک کرده است یا خیر. رامسس در دوران سلطنت خود از 1186 تا 1155 قبل از میلاد قدرتمندترین مرد مصر بود. اما همانطور که تاریخ نشان می‌دهد، او در نهایت به آخرین فرعون بزرگ تبدیل شد - و پسری که در نهایت جانشین او شد، پسر توتی، رامسس چهارم، پادشاهی ضعیف شده را به ارث برد. در دوران حکومت رامسس سوم، مصر با تهاجم، مشکلات اقتصادی و مصائب داخلی مانند اولین اعتصاب عمومی شناخته شده روبرو شد، که در میان سازندگان مقبره‌های ناراضی که وظیفه ساخت آرامگاه گزاف فرعون را بر عهده داشتند، رخ داد. آیا توطئه حرم باعث سقوط او شد؟ "مقبره رامسس سوم" در سال 1886، دهه‌ها پس از کشف و ترجمه پاپیروس، گنج‌یاب‌ها شواهد فیزیکی خارق‌العاده‌ای را در این پرونده کشف کردند: مقبره رامسس سوم. با این حال در اقدامی که باستان‌شناسان آینده را ناامید می‌کرد، حفاران نتوانستند مکان دقیق فرعون را در داخل مقبره که حاوی انواع مومیایی‌های دیگر بود، به درستی ثبت کنند. این امر شواهد مهمی را که می‌توانست به نحوه مرگ رامسس سوم اشاره کند، از بین برد. همچنین مومیایی که به عنوان رامسس سوم شناسایی شد، پاسخی ارائه نکرد. عتیقه‌جویان که توسط تماشاگران بی‌حوصله احاطه شده بودند، بلافاصله رامسس سوم را از مومیایی بیرون آوردند، اما متوجه شدند که بدن هیچ نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی ندارد. حتی گیج‌کننده‌تر، مومیایی دیگری بود که در کنار فرعون دفن شده بود: یک مومیایی کوچک‌تر با چهره‌ای درهم‌رفته و ظاهراً جیغ‌کش. برخلاف سایر مومیایی‌های مقبره که با لباس‌های تشریفاتی دفن شده و با دقت مومیایی شده بودند، مومیایی کوچک در یک پوست گوسفند ساده پیچیده شده و ظاهراً بدون هیچ کتیبه‌ای که به هویت آن اشاره کند، بی‌احتیاط در داخل مقبره قرار داده شده بود. مورخان با این فرض که مومیایی مرموز جیغ‌کش هرگز قابل شناسایی نیست، تصور کردند که پرونده را حل کرده‌اند. به نظر می‌رسید رامسس سوم توسط توطئه‌گران کشته نشده است و توطئه به عنوان تلاش یک همسر فرعی برای اعمال قدرت در داخل حرم سلطنتی تلقی شد. "پیشرفت‌ها در فناوری باستان‌شناسی نور بیشتری نتاباند" هنگامی که محققان در دهه 1960 از دستگاه اشعه ایکس برای تصویربرداری از فرعون استفاده کردند، هیچ نشانه‌ای از ترور نشان نداد. اما باستان‌شناس سوزان ردفورد شیفته این داستان شد و در سال 2002 به لطف بررسی مجدد آثار هنری در مقبره رامسس سوم، رویکرد جدیدی در مورد این توطئه آشکار کرد. ردفورد متوجه شد که چندین نقش برجسته روی دیوارهای مقبره، وارثان رامسس سوم را نشان می‌دهد. اما یک نقش برجسته، صورت فلکی متفاوتی از شاهزادگان را نشان می‌دهد - اقدامی که ردفورد آن را به عنوان اشاره‌ای به اعتبار پنتاور و جایگاه سلطنتی مادرش، تی‌یه، تفسیر کرد. اگر تی‌یه یک ملکه و نه یک همسر ثانویه بود، پسرش ادعای معتبرتری به تاج و تخت داشت - جایگاهی که معمای دیرینه در مورد چگونگی جمع‌آوری چنین گروه برجسته‌ای از همدستان توسط یک شخصیت جزئی را توضیح می‌داد. "توجه مجدد یک پرونده حل نشده" نقش برجسته‌ها ممکن است دلایل کودتای نافرجام را روشن کرده باشند. اما قتل 3000 ساله همچنان یک پرونده حل نشده باقی ماند تا زمانی که روش‌های باستان‌شناسی قانونی به اندازه کافی بهبود یافت تا بررسی مجدد مومیایی‌ها را توجیه کند. این فرصت سرانجام در سال 2012، به لطف سی‌تی اسکن و آنالیز دی‌ان‌ای باستانی که توسط یک تیم بین‌المللی از محققان انجام شد، فراهم شد. اسکن جدید نشان داد که اندام‌های شکمی رامسس سوم با مجسمه‌های هوروس، خدای مصری مرتبط با شفا، جایگزین شده‌اند و تندیس های هوروس در گردن و اطراف پاهای او قرار داده شده است. چیزهای بیشتری هم وجود داشت: گردن رامسس سوم تا استخوان بریده شده بود که نشان می‌دهد او در واقع ترور شده است. و رامسس سوم دی‌ان‌ای خود را با مومیایی ظاهراً جیغ‌کش ناشناس به اشتراک گذاشته بود؛ که محققان را به این نتیجه رساند که این بدن شاهزاده توطئه‌گر، پنتاور است. "پس چه اتفاقی برای تی‌یه، ملکه رسوا که کودتای حرم او عواقب وحشتناکی داشت، افتاد؟" از آنجایی که هیچ مومیایی از تی‌یه هرگز پیدا نشده است، ردفورد معتقد است که او با نهایت رسوایی برای یک مصری باستان مجازات شد: اعدام با آتش. پیتر گوین در قسمتی از پادکست Overheard at National Geographic توضیح داد: "این بدترین سرنوشت قابل تصور برای یک مصری باستان است." "نابود کردن کامل. نه بدن، نه زندگی پس از مرگ." این پایان وحشیانه‌ای برای زنی خواهد بود که انگیزه‌هایش هرگز مشخص نخواهد شد، اما عمل خیانت‌کارانه او به پایان دادن به زندگی آخرین فرعون بزرگ کمک کرد. ــــــــــــــــ National Geographic