ट्रेनिंग व्हील्स ©® ज्योती रानडे "समय खाली बघू नको.. समोर बघ आणि सायकल चालव.. ट्रेनिंग व्हील्स नाहीत हे विसर! मी आहे मागे तुझ्या" बाबा सात वर्षांच्या समयला सायकल शिकवताना मागे पळत बोलत होते. दोन दिवसात समय उत्तम बॅलन्स करून सायकल चालवू लागला! आता समय दहावीत गेला होता. परमेश्वराने उत्तम बुध्दीचं वरदान दिलं होतं पण जे आपल्याजवळ आहे त्याची माणसाला किंमत नसते असे काहीसे होते. छप्पन प्रलोभनं त्याला खुणावत होती आणि तिकडे तो सतत ओढला जात होता. आईला या मुलाला योग्य वाटेवर कसा आणावा कळत नव्हते. “समय..फोन, सिनेमे, टेक्स्ट, विडिओ गेम्स यात फार वेळ जातो रे. तू आधी निबंध स्पर्धेचा निबंध संपव ना!” उत्तम लिखाण करू शकणाऱ्या समयने निबंधाला सुरूवातही केली नव्हती. “करतो ग! भरपूर वेळ आहे, आई!” समयला कशाचीच घाई नव्हती. “समय, वेळेचा सदुपयोग कसा करायचा यावरच निबंध लिहायचा आहे ना?”आईने परत एकदा प्रयत्न केला. “मम्मा डियर, प्लीज ग!” समय चक् चक् आवाज करत कसलीशी विडिओ गेम खेळू लागला.. समय पटकन महत्वाच्या गोष्टी उरकून का टाकत नाही आईला कळत नव्हते. त्यात तो फोन सिंदाबादच्या मानेवर बसलेल्या म्हाताऱ्या सारखा या मुलांच्या मानगुटीवर बसलेला असतो. वेळेवर अभ्यास संपवावा म्हणून साम, दाम, दंड, भेद सर्व करून आई दमली होती. तिने कामाहून घरी येत असलेल्या नवऱ्याकडे हताश होऊन बघितले. “समय,” बाबा आत येत होते. .मेलो ..आईचं बोलणं थांबवत होतो. आता बाबांचे लेक्चर सुरू होईल म्हणून त्याने डोकं अजूनच फोनमध्ये खुपसलं. https://www.shrutimundada.com/2022/07/7-healthy-morning-rituals-unlimited.html “समय, राजे या की. जरा गप्पा मारू." बाबा कायम त्यांचे कपडे हँगरला लावत असत. "बाबा, होमवर्क करतोय हो. नंतर बोलू." "अरे, दहा मिनिटे ये ना!"बाबांनी अगदी विनवल्याने समय बाबांजवळ गेला. "काय म्हणतीये तुझी मैत्रीण? ती तांब्यांची ऋचा तुझे कौतुक करत होती असे तांबे म्हणाले. "ऋचा माझे कौतुक करत होती?" समय खुलला होता.. "काय म्हणाली?" "समय खरंच हुशार आहे.. त्याला टाइम मॅनॅजमेन्ट जमली असती तर तो नेहमी नंबरात आला असता असे काहीतरी म्हणाली.” बाबा खरे सांगत आहेत असं त्याला वाटले. “बाबा, हम खुद समय हैं। समय को टाईम मॅनेज करना नहीं मालूम? हा हा हा हा!” समयने डायलॉग मारला. "पण मला सांग ना..ती तुझ्या टाईम मॅनेजमेंट बद्दल का बोलली? तू वेळेवर गोष्टी करतोस ना? "वेळ" कसा वापरतोस तू? समयने केसातून हात फिरवला..मान वर करून क्षणभर विचार केला..मान तिरकी केली..आई दोघांसाठी चहा घेऊन आली.. "वेळ to me is.. जन्म व मृत्यु या दोन तारखांच्या मधली छोटीशी रेघ! वेळेचं मोजता येईल असे सगळ्यात छोटे युनिट म्हणजे सेकंद..जे अगदी लहानसे वाटते पण त्यात घडणाऱ्या गोष्टी खूप मोठ्या असतात.. आधी चहा घेऊ कारण..काही सेकंदात चहा गार होतो..हा हा हा! काही सेकंदात युक्रेन मधे बॉम्ब ब्लास्ट होऊन तान्ही बाळं जातात.. काही सेकंदात नेत्यांची तडजोडीची बोलणी फिसकटतात.. काही सेकंदात चालता बोलता माणूस राख होऊन जातो.. वेळ ही संपणारी गोष्ट नाही पण माणूस ही संपणारी गोष्ट आहे म्हणून वेळ महत्वाचा! एकेक क्षण जपून वापरायला हवा.. पण बाबा टाईम मॅनेजमेंट ही करून दाखवायची गोष्ट आहे..बोलायची गोष्ट नाही. Lead by example! "समय! मला सगळ्यात काय आवडले माहिती आहे? तू म्हणालास ना की तुम्ही टाईम कसा मॅनेज करता ही करून दाखवायची गोष्ट आहे..बोलायची गोष्ट नाही.. एकदा गांधीजींना भेटायला लोकांची रांग लागली होती. त्या रांगेत खूप मागे एक बाई तिच्या मुलाबरोबर उभी होती. खूप वेळाने ती बाई गांधींसमोर आली. तिने विचारले, "महाराज, आपण माझ्या मुलाला अति साखर खाऊ नये याबद्दल काही उपदेश कराल का?" गांधीजी म्हणाले, "बाई, दोन आठवडयांनी मला येऊन भेटा." दोन आठवडयांनी ती बाई मुलाला घेऊन गांधींकडे आली. गांधीजींनी त्याला अति साखर खाण्याचे दुष्परिणाम सांगितले. बाई धन्य झाली. गांधीजी तिला म्हणाले,”बाई, मी आपल्याला दोन आठवड्यांनी या म्हटले कारण मीच फार साखर खात होतो. आधी मी माझी साखर बंद केली आणि मग तुमच्या मुलाला उपदेश केला.मी जी चूक करत होतो ती न सुधारता मी त्याला कसा उपदेश करणार?" समयने मान डोलावली. कळले बाबा..Teach what you preach!" समय शाळेची वेळ झाल्याने बाहेर पडला. आई कौतुकाने बाबांकडे बघत होती.."अग, जे समयला करायचे आहे ते तू त्याला एकदा सांगत जा ..परत परत आठवण करू नको. फार तर फार काय होईल? मागे पडेल एवढचं ना?.. तुला आठवतंय समयला सायकल शिकवली तेव्हा तू म्हणाली होतीस की ती ट्रेनिंग व्हिल्स काढा आता.. चार वेळा पडेल पण त्याचा तो बॅलन्स शिकेल! मग आता आपण त्याची ट्रेनिंग व्हिल बनून सतत आधार देत राहिलो तर तो आपला आपण उभा कसा राहील?” दुसरे दिवशी शाळेतून घरी येताच समय बाबांकडे आला.. “बाबा, शाळेतल्या निबंध स्पर्धेत माझा दुसरा नंबर आलाय व माझा निबंध स्टेट स्पर्धेसाठी पुढे पाठवत आहेत...पण मी हा निबंध पुढच्या स्पर्धेसाठी पाठवू नका म्हणून सांगितलं.. "का रे"? आईला उलगडत नव्हते.. "मी जर माझा वेळ जसा वापरायला हवा तसा वापरत नसलो तर त्यावर निबंध लिहून बक्षीस मिळवणे हे ढोंग आहे..आधी मी स्वत: वेळेचा सदुपयोग करायला शिकेन व नंतर त्यावर लिहेन..गांधीजीं सारखं! पहिला निबंध ज्याचा आहे ना तो केशव कुंभारवाड्यात राहतो व त्याच्या बाबांना मडकी बनवण्यास मदत करतो..ती विकायला बाजारात जातो.. तिथं गिऱ्हाईक नसताना अभ्यास करतो. रात्री कुंभारवाड्यातील इतर मुलांना शिकवून स्वत:चा अभ्यास करतो आणि तरी बरे मार्क मिळवतो. यावरच त्याचा निबंध होता." ..तो त्यांच्या खोलीत गेला व परीक्षेच्या अभ्यासाला बसला.. फोन चक्क हॉल मध्ये चार्जिंगला लावून.. आई बाबा एकमेकांकडे बघून समाधानाने हसले.. आज समय ट्रेनिंग व्हील्स शिवाय तोल सांभाळत व्यवस्थित उभे राहायला शिकला होता.. ©® ज्योती रानडे 2024 बाबा JyotiRanade. All rights reserved.