*🛡مراحل مکتب فکری ماتریدی* 🔻قسمت |1| ✔️ مکتب فکری ماتریدی منسوب به امام ابو منصور محمد بن محمد بن محمود ماتریدی است که از ماوراء النهر( فرارود) سرکشید و به مدت کما بیش پنج قرن به کمال و بالندگی رسید. در مورد اینکه ابو منصور در کدام سال به دنیا آمده است، سند تاریخی نداریم و مصادر تاریخی نیز به آن اشاره‌ی لازم نکرده است؛ اما در مورد زادگاه وی همگی تقریبا اتفاق نظر دارند که قریه‌ی ماترید یا ماتریت که یکی نواحی سمرقند بوده است به دنیا آمده‌است. 🍃برخی دانشمندان نظر به برخی قراین حدس زده‌اند که ممکن تولد وی در سال‌های 238 یا 258 هجری اتفاق افتاده باشد، این حدسیات نظر به تواریخ وفات استادان وی صورت گرفته است، مثلی یکی از شیوخ وی را محمد بن مقاتل رازی ذکر کرده‌اند و مصادر تاریخی تاریخ وفات رازی را در سال 248هـ قید نموده‌است به این صورت باید ابو منصور هنگام وفات این شیخ حد اقل 10 سال عمر داشته باشد؛ تا رابطه‌ی استادی و شاگردی اتفاق بیفتد. 💢برخی‌های دیگر سال تولد وی را در سال‌های 258هـ در نظر می‌گیرند و مبنای این دیدگاه نیز از طریق یکی از استادان دیگر ایشان است که نصر بن یحیی بلخی نام داشته است، سال وفات این شیخ بلخی را در سال 268هـ ذکر کرده‌اند. از اینکه ابو منصور بتواند نزد ایشان دانش‌آموزی کند لا اقل 10 سال سن باید داشته باشد تا چنین رابطه ثابت گردد و به این اساس سالروز تولد وی باید در سالهای 258 هـ و پیش از آن اتفاق افتاده باشد. علامه محمد ابو زهره تاکید بر همین نظر دوم می‌کند اما به شکل صریح نمی‌گوید که در چنین سالی تولد ایشان باید باشد؛ بلکه می‌گوید که در نیمه‌های سده‌ی سوم چشم به جهان گشوده‌است. 📌امام ابو منصور ماتریدی رح شاگرد بالواسطه‌ی امام ابو حنیفه است و به اساس تحقیق کمال الدین بیاضی از دانشمندان حنفی قرن یازدهم هجری و محمد زاهد کوثری از دانشمندان حنفی قرن چهاردهم هجری در یک سند، میان ابو منصور و امام ابو حنیفه سه نفر و در سند دیگر دو نفر به شکل ذیل قرار می‌گیرد: *[1]—* ابو منصور( متوفی: 333هـ)> محمد بن مقاتل رازی( متوفی: 248هـ)> از محمد بن الحسن( متوفی: 189هـ) و ابو یوسف( متوفی: 182هـ) > از ابو حنیفه( متوفی: 150هـ). *[2]--* ابو منصور( متوفی: 333هـ)> از ابونصر احمد بن عیاضی( متوفی: حدود 275هـ ) > از ابو سلیمان جوزجانی( متوفی : 211هـ ) > از محمد بن الحسن( متوفی: 189هـ) و ابو یوسف( متوفی: 182هـ) > از ابو حنیفه( متوفی: 150هـ). 👌البته قابل ذکر است که سند اولی نزد کسانی که فکر می‌کنند امام ابو منصور در نیمه سده‌ی سوم یعنی سال‌های 258هـ به دنیا آمده است، وثاقت ندارد؛ زیرا در چنین حالت میان ابو منصور و محمد بن مقاتل انقطاع به وجود می‌آید. ▫️به این صورت که میان امام ابو منصور ماتریدی و امام ابو حنیفه چنین اتصال سندی وجود دارد اغلب قاطع علمای حنفی تصریح کرده‌اند که میان تقریرات ابو منصور ماتریدی و امام ابوحنیفه در باب عقاید انطباق تام وجود دارد[ ابو زهره، 📕تاریخ المذاهب الإسلامیة، ص 176. 🔺️از آن جمله امام ابو الیسر بزدوی( متوفی: 493هـ) است که می‌گوید« همه‌ی مذهب اهل سنت از امام ابو حنیفه روایت شده‌است» 📘ابو الیسر، اصول الدین، ص 120] به همین نکته کمال الدین بیاضی نیز اشاره کرده‌است 📗اشارات المرام، ص 23 به این صورت می‌شود گفت که تقریرات عقیدتی امام ابو منصور ماتریدی در واقع همان تقریرات کلامی امام ابو حنیفه است که به زبان جدید و بسط بیشتر در جامه‌ی نو ارائه شده است. به همین خاطر ابو منصور ماتریدی لقب رئیس اهل سنت را کسب نموده‌است. 🔅زمانیکه آراء کلامی امام ابوحنیفه به دست امام ابو منصور ماتریدی می‌رسد این آراء باعث تشکیل یک مدرسه‌ی کلامی مستقل می‌گردد که نظر به نقش شخص ماتریدی در تهذیب و تنقیح این آرا این مدرسه‌ی کلامی به وی منسوب می‌شود. این انتساب بعدها پس از قرن شش و هفت صورت می‌گیرد پیش از آن نام این مدرسه« اهل سنت، حنفی، اهل رای» وغیره بود؛ اما بعدها نظر به نقش امام ماتریدی و شاگردان وی در نشر و بسط این مذهب، نام ماتریدی به این مذهب اطلاق می‌گردد. از اینکه ابو منصور ماتریدی و شاگردانش در طی قرن‌هایی پس از امام ابو حنیفه در ساحه‌ی این مذهب کلامی کار و فعالیت داشتند این مدرسه نظر به فعالیت آنان چندین مرحله را پشت سرگذاشت تا به یک مدرسه‌ی کلامی با تمام زیرمجموعه‌های خود تبدیل گردید. پژوهشگران این عرصه، مراحل شکل‌گیری مدرسه کلامی حنفی یا ماتریدی را به پنج مرحله‌ی ذیل تقسیم‌بندی کرده‌اند: 🔺مرحله‌ی اول: مرحله‌ی بنیانگذاری: این مرحله با شخص امام ابو منصور ماتریدی آغاز می‌گردد و با وفات وی در سال 333هـ به پایان می‌رسد. ✍️دکتور عمر جویا #تکامل_فکری_ماتریدی #ماتریدی #ماتریدیه #اشاعره ⏪️ادامه دارد..... *🌿مجموعه "راه هدایت" جایی برای دفاع از مذاهب أهل سنت و جماعت 🌿* ▫️️کانال تلگرام "راه هدایت" https://t.me/Muddaeen_Salaf ▪️گروه واتساپ "راه هدایت" https://chat.whatsapp.com/GjUQG1BQXIU9CAA77qVmiZ ▫️کانال واتساپ "راه هدایت" https://whatsapp.com/channel/0029VaVffvNBqbrACjefPb1p *┈┈•••❈﴿ مجموعه راه هدایت ﴾❈•••┈┈*