🔹 *اهم مطالب ناقد دوم (بهرام نجفی زاده):* این مقاله با طرح یکی از مسائل مبهم در حوزه داوری، گامی مفید در جهت شناخت رویه‌های قضایی در خصوص نحوه تلقی بطلان و ابطال رأی داوری برداشته است. با این حال، ذکر چند نکته به منظور ارتقای علمی متن ضروری به نظر می‌رسد: 🟡اولاً، تفکیک میان مفاهیم «بطلان» و «ابطال» در مقاله به‌طور روشن و نظام‌مند صورت نگرفته است. این ابهام مفهومی می‌تواند موجب تزلزل در مبنای نظری تحقیق شود و ضرورت دارد که از ابتدا مرزبندی دقیقی میان این دو مفهوم ارائه گردد. 🟡ثانياً، از حیث استدلال، مقاله عمدتاً به گزارش دیدگاه محاکم اکتفا کرده و تحلیل مستقلی در جهت پشتیبانی یا نقد این آراء ارائه نکرده است. افزودن استدلال‌های حقوقی نوآورانه که این آراء را با مبانی قانونی موجود تطبیق دهد، می‌تواند بر غنای مقاله بیفزایدگ 🟡ثالثاً، در بُعد تطبیقی نیز مقاله فاقد بررسی تطبیقی با نظام‌های حقوقی دیگر است. از آنجا که مفاهیمی نظیر «بطلان نسبی» یا «قابلیت ابطال» در برخی نظام‌های حقوقی به‌ویژه رومی-ژرمنی و کامن‌لا سابقه و تبیین دقیقی دارد، گنجاندن یک بخش تطبیقی می‌تواند هم به غنای نظری پژوهش کمک کند و هم راهکارهایی عملی برای نظام حقوقی ایران ارائه دهد. 🟡رابعاً، در بخش نتیجه‌گیری، مقاله به شناسایی چهار رویه موجود بسنده کرده، در حالی که شایسته است با توجه به تحلیل‌های صورت‌گرفته، راهکارهایی برای رفع تعارض میان این رویه‌ها یا پیشنهادهایی برای اصلاح و تقریب میان آنها به‌صورت روشن و راهبردی ارائه شود. 🟡خامساً، در کنار این نکات، مقاله از نقاط قوت مهمی نیز برخوردار است؛ از جمله ارجاع به نظرات اداره کل حقوقی قوه قضاییه و تلاش برای شناسایی و طبقه‌بندی رویه‌های متفاوت در محاکم که اقدامی سودمند در جهت نظام‌مند ساختن تحلیل‌هاست. 🔹 گزارش تصویری کامل کرسی در سایت پژوهشکده درج شده است: https://www.illrc.ac.ir/?p=6043 🌐 @iranian_law https://t.me/davari_law