
همپا کتاب
May 24, 2025 at 05:37 PM
🎭 هایزنبرگ: دانشمند، فیزیکدان، یا وجدان گرفتار؟
ورنر هایزنبرگ، پدر اصل عدم قطعیت، در سال ۱۹۴۱ در اوج جنگ جهانی دوم به دیدار نیلز بور رفت؛ دانشمندی که زمانی استاد و همکار او بود.
در آن زمان، هایزنبرگ مسئول پروژه انرژی هستهای آلمان نازی بود. و پرسشهایی که ذهن تاریخ را درگیر کردهاند هنوز بیپاسخ ماندهاند:
— آیا عمداً سرعت ساخت بمب را کند کرد؟
— آیا دنبال کمک فنی یا تایید اخلاقی از بور بود؟
— یا فقط میخواست بداند متفقین چقدر جلوتر هستند؟
در نمایشنامهی «کپنهاگ»، مونولوگ تأثیرگذاری از هایزنبرگ روایت میشود:
🗣️
«من آمدم چون میخواستم با تو حرف بزنم، نیلز.
نه بهعنوان یک آلمانی با یک دانمارکی،
نه بهعنوان فیزیکدانی با فیزیکدان دیگر،
بلکه بهعنوان انسانی که در طوفانی گرفتار شده
و نمیداند راه درست چیست.
ما جهان را گشودیم، نیلز،
قفلهای طبیعت را شکستیم،
اما حالا، درِ جهنم را هم باز کردهایم.
نمیدانم چه باید بکنم.
اگر کاری نکنم، شاید دیگری آن را انجام دهد.
اگر کار کنم، شاید بمبی ساخته شود
که دنیا را بسوزاند.
من فیزیک را برای درک جهان آغاز کردم،
نه برای نابودی آن.»
—
نظر شما چیست؟
هایزنبرگ قهرمان بود یا خائن؟
وجدانمحور یا سرد و محاسبهگر؟
@hampaketab
دیدگاهتان را برای ما بنویسید.
