*THE CREDIT CARD STORY* *Historia ya Kadi ya Mkopo Iliyotokana na Aibu Mezani* Inawezekana huku kwetu Bongo, kadi ya mkopo isiwe maarufu sana hasa kwa sisi watu wa chini. Lakini huko kwa wenzetu, hii kitu ni life saver ni mkombozi wa aibu ndogo ndogo, pressure za ghafla, na kuepusha mambo ya kudekishwa au kuosha vyombo yasikukute kabisa. _Hebu imagine…_ Uko kwenye ki-date pale Samaki Samaki mambo ni bam bam, pembeni mtoto wa 2000s amejaa tabasamu mwanana kama filter za TikTok, vibes zipo kama zote, mnaagiza chakula na vinywaji mpaka waiter anapata *‘leg fatigue’.* Mara ule muda unawadia, bili inaletwa… unajinyayua kidogo ili utoe wallet yako mfuko wa nyuma ghafla moyo unashtuka. _Shit!!_ unakutana na risiti ya parking tu ila wallet umeisahau home. _Kijasho!_ Unamwangalia mtoto wa 2000s ambaye amekaa akisubiri uonyeshe uanaume wako na waiter anakutazama kama vile unamcheleweshea promotion yake ya mwezi. Ni muda huo unahisi kama mkanda umebana sana na kuna dalili zote za kupata tumbo la kuharisha, mdomo unakauka, na kicheko kinakata ghafla, huku ulimi unakuwa mgumu kutoa maelezo kama ATM yenye network error. Sasa, ngoja nikwambie… Hali kama hiyo iliwahi kumtokea jamaa mmoja *mwaka 1949 kule New York.* Jina lake alikuwa anaitwa *Frank McNamara.* Siku hiyo akiwa kwenye dinner ya heshima na clients wake pamoja na mkewe katika moja ya mgahawa maarufu jijini humo, muda wa kulipa bill ulipowadia akagundua kasahau wallet nyumbani. Hapo ukumbuke nyakati hizo hakukuwa na simu ya kutolea hela. Hakuna M-Pesa, swipe machine wala benki za mtandaoni. Frank ikabidi kumstua mke wake chap aokoe jahazi. Bahati yake ni kuwa mke akalipa bill ile. Tukio hilo haikuwa aibu tu but ilikuwa bonge la _“lightbulb moment.”_ Hivyo badala ya kuishia kujiumauma tu, Frank akamwita meneja na kufanya kitu ambacho kingesaidia watu wengine kutokumbwa na aibu kama ile na kubadilisha ulimwengu wa malipo kwa ujumla. Akamwambia; _“Hii si mara ya kwanza kusahau wallet, na nadhani si mimi peke yangu imenikuta. Kuna watu wengi lazima imeshawatokea. Kwa nini tusitengeneze kitu ambacho kinaweza kuwa mbadala wa kubeba pesa kila wakati?”_ Ni siku hiyo ndipo lilipozaliwa wazo la kadi ya mkopo (credit card) ya kwanza kabisa duniani. Kitu ambacho leo hii kinafanya watu wasiwe na stress hata kama hawana cash mkononi. Swipe tu malipo yafuate mwisho wa mwezi. Mwaka mmoja baadaye, 1950, Frank McNamara kwa kushirikiana na rafiki yake *Ralph Schneider,* wakazindua kitu kipya duniani walikiita *“Diners Club Card.”* Hii ndiyo ilikuja kuwa kadi ya kwanza ya mkopo (credit card) duniani inayokubalika kwenye maeneo mengi ya biashara. Ilianza kama mpango wa wanachama wachache waliokuwa wakienda kula kwenye migahawa ya jijini New York badala ya kulipa papo hapo, walipata bili baadaye mostly mwisho wa mwezi . Credit, kwa mara ya kwanza, ikawa ya watu wa kawaida not just mabilionea. Unaweza tamani kujua ilifanyaje kazi? *Rahisi sana:* * Unatumia kadi yako kula au kufanya manunuzi * ⁠Mwishoni mwa mwezi, unapokea bili ya jumla * ⁠Unalipa kwa mkupuo au kidogo kidogo Kwa mwanzo ilikuwa kwa ajili ya chakula tu migahawani. Lakini watu wakaona faida yake ni kubwa sana. Hivyo, benki na kampuni nyingine zikaanza kuiga mfumo huo na hapo ndipo makampuni kama *American Express (1958)* na baadaye *Visa & Mastercard* zilipoingia sokoni. Labda nikufahamishe tu, hii kadi aliyobuni Frank ile ya kuokoa aibu migahawani ndiyo chimbuko la kadi zote za kisasa tunazotumia leo, iwe ni za kutoa hela ATM, kuswipe kwenye supermarket, au hata za kufanyia manunuzi kwenye apps. Kadi ile ya kwanza ya Diners Club haikutolewa na benki, ilikuwa ni kama kadi ya uanachama wa mgahawa (membership card) una kula leo, unalipa mwisho wa mwezi. Hata usipokuwa na pesa mkononi, huduma utapata. Lakini ubunifu ule ulivuta macho ya mabenki duniani. Miaka michache baadaye, benki kubwa kama Bank of America zikaanza kutoa kadi zao za mkopo (credit cards) rasmi, na hapo Visa na MasterCard zikazaliwa. Na kadri teknolojia ilivyokua, tukaziona: * ATM cards za kutolea hela benki bila foleni za ndani * ⁠Bank Debit cards kutumia hela yako moja kwa moja dukani au mtandaoni * ⁠Bank Credit cards kutumia hela ya benki, halafu unalipa baadaye * ⁠Halafu sasa tuko kwenye era ya tap-to-pay, Apple Pay, na mobile wallets Kwa hiyo ile kadi ya mkopo ya Frank, ndiyo babu wa kila swipe tunayofanya leo. Kitu kilichozaliwa kwenye aibu ya kusahau wallet, leo ndio backbone ya mfumo wa kimataifa wa malipo unaobeba mabilioni ya miamala kila siku. Takwimu zinaonyesha kuwa hadi sasa kuna zaidi ya *kadi bilioni 2.8 zinazotumika duniani.* Kila sekunde, maelfu ya watu wanalipia vitu kwa swipe, tap, au online kwa sababu ya mtu mmoja aliyesahau wallet mwaka 1949. Mfumo wa kifedha umebadilika kabisa na umeweka msingi wa huduma za kifedha za kisasa kama buy now, pay later, credit scores, na hata Fintech apps. Story hii ni mfano mzuri kwamba wazo kubwa linaweza kuzaliwa kutoka sehemu usiyoweza idhania kabisa. Frank McNamara hakuwa genius wa teknolojia wala hakuwa mjasiriamali maarufu. Alikuwa tu mtu wa kawaida aliyesahau wallet na kuamua: “Sitataka hii hali ijirudie.” Huu ni ushuhuda tosha kuwa akili ya mwanaume si huwa tu haikubali kuaibika pia hutafuta njia ya kulinda heshima, na kunufaisha jamii nzima. Cheers kwa walipa bill za migahawani wote duniani.. *Mjombaako* *©️BantuKwanza*