*اذان در گوش نوزاد؛ سنت یا بدعت؟* 💢شبهه‌ی متسلفه: اذان دادن در گوش نوزاد هیچ‌ گونه اصلی ندارد و بدعت است. 🔰جواب: 🌸بسم الله الرحمن الرحیم 🌱الحمد لله، والصلاة والسلام على رسول الله، وعلى آله وصحبه، أما بعد: 🔹️روایتی درباره اذان گفتن در گوش نوزاد پس از تولد، از حضرت ابو رافع رضی‌الله عنه نقل شده است که فرمود: هنگامی که حضرت فاطمه رضی‌ الله عنها حضرت حسن رضی‌ الله عنه را به دنیا آورد، دیدم که رسول الله صلی‌ الله علیه وسلم در گوش او اذان (اذان نماز) گفتند. 🌱"روى الحاكم، وابو داؤد، والترمذي  واللفظ للترمذي:حدثنا محمد بن بشار، قال: حدثنا يحيى بن سعيد، وعبد الرحمن بن مهدي، قالا: أخبرنا سفيان، عن عاصم بن عبيد الله، عن عبيد الله بن أبي رافع، عن أبيه قال: رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم أذن في أذن الحسن بن علي حين ولدته فاطمة بالصلاة" 👈امام ترمذی رحمه‌ الله (۲۷۹ھ) بر این حدیث حکم «حسن صحیح» داده‌اند، علاوه بر آن، عمل امت نیز بر این حدیث بوده است؛ چنانکه امام صاحب فرموده‌اند: ✔️هذا حديث حسن صحيح والعمل عليه. 📕(سنن الترمذي، أبواب الأضاحي، باب الأذان في أذن المولود، رقم الحديث: 1514، 3: 149، دار الغرب الإسلامي بيروت) ◀️همچنین این روایت را امام ابوداود رحمه‌ الله تعالی (۲۷۵هـ) در «السنن» خود، و امام حاکم رحمة‌ الله تعالی (۴۰۵هـ) در «المستدرک»، و علامه بیهقی رحمة ‌الله تعالی (۴۵۸هـ) در «السنن الکبری» نقل کرده‌اند. 🟢و امام حاکم این روایت را «صحیح الإسناد» قرار داده است، و امام ابو داود بر آن سکوت اختیار کرده است. 📘(كتاب الأدب باب في الصبي يولد فيؤذن في أذنه، رقم الحديث: 5105، المكتبة العصرية، بيروت) 📗(المستدرک للحاكم، أول فضائل أبي عبد الله الحسين بن علي، الرقم: 4827، 3: 179، دار الكتب العلمية، ط: الأولى، 1411ھ) 📙(السنن الكبری للبیهقی، باب ما جاء في التأذين في أذن الصبي حين يولد، الرقم: 19303، 9: 513،دار الكتب العلمية، ط: الثالثة، 1424ھ) 👈در سند این روایت، راویی به نام «عاصم بن عبیدالله» وجود دارد که ضعیف است، اما به وجوه متعددی این روایت تقویت شده است. به همین وجوه، برخی از ائمه حدیث این روایت را «حسن» دانسته‌اند، و در هر دور، چه در گذشته و چه در زمانه معاصر، عمل امت بر طبق این روایت بوده است. 🔰دلایل تقویت این روایت به شرح زیر است: *🔹️تقویت از طریق شواهد:* 🌸علامه ابن قیم رحمة الله‌ تعالی (۷۵۱ھ) در رسالهٔ خود به نام تحفة المودود بأحکام المولود، علاوه بر این روایت، دو روایت دیگر نیز از حضرت ابن عباس و حضرت حسین رضی‌ الله‌ عنهما نقل کرده‌اند. اگرچه در سند آن دو روایت ضعفی وجود دارد، اما نزد محدث بزرگی همچون ابن قیم رحمة الله‌ تعالی، این روایات موجب تقویت روایت مورد نظر هستند. 📕(تحفة المودود بأحکام المولود، الباب الرابع: في استحباب التأذين في أذنه اليمنى والإقامة في أذنه اليسرى، ص: 30-33، مکتبۃ دار البیان، دمشق، ط: الأولى، 1391) 👌و این اصل نزد محدثین پذیرفته‌ شده است که اگر چه شواهد، ضعیف هم باشند، اما به سبب کثرت شواهد، روایت از درجهٔ «منکر» بالا رفته و به مرتبهٔ «ضعفِ خفیف» می‌رسد، و در امور مربوط به فضایل و مستحبات، عمل بر اساس آن روا و صحیح می‌گردد. ◀️چنانکه حافظ سخاوی رحمة اللہ تعالی( ۹۰۲ھ) نوشته است: 🌱ولكن بكثرة طرقه - القاصرة عن درجة الاعتبار ; بحيث لا يجبر بعضها ببعض - يرتقي عن مرتبة المردود المنكر الذي لا يجوز العمل به بحال، إلى رتبة الضعيف الذي يجوز العمل به في الفضائل. 📘(فتح المغيث للسخاوي، أمثلة الحديث الحسن، 1: 97، مكتبة السنة مصر، ط: الأولى، 1424ه) 💯و در این مسئله هیچ شکی نیست که گفتن اذان در گوش نوزاد از روايات متعددی نقل شده است. 👈علاوه بر ابن قیم، دیگر بزرگان نیز بر اساس شواهد، به تقویت این روایت اشاره کرده‌اند. ◀️چنانکه عبدالرحمن مبارکپوری (۱۳۵۳ھ) در "تحفة الأحوذي" نوشته است: 🌱قلت نعم هو ضعيف لكنه يعتضد بحديث الحسين بن علي رضي الله عنهما الذي رواه أبو يعلي الموصلي وابن السني. 📗(تحفة الأحوذي للمباركفوري، باب الأذان في أذن المولود، 5: 90، دار الكتب العلمية) ◀️و حافظ ابن الملقن رحمة الله تعالی ( ۸۰۴ھ) بعد از نقل تصحیح امام ترمذی، و امام حاکم و سکوت امام ابو داؤد و عبد الحق فرمودند: 🌱فلعله اعتضد عندهما - الإمام الترمذي والإمام حاكم - بطريق آخر فصار صحيحا على أني لم أجد له طريقا غير الطريق المذكورة. 📙(البدر المنير لابن الملقن، کتاب العقیقة، الحديث العاشر، 9: 348، دار الهجرة، الرياض، ط: الأولى، 1425ه) 👈یعنی در اینجا این احتمال نیز وجود دارد که آن ائمه‌ای که این حدیث را صحیح دانسته‌اند، نزد ایشان مؤیدی با سند صحیح موجود بوده که به دست ما نرسیده است. 👌به‌‌ هر حال، خود محدثین تصریح کرده‌اند که این حدیث بر اساس شواهد و مؤیدات ذکر شده، تقویت شده است. *🔹️تقویت از طریق تعامل امت و تلقی بالقبول:* 🌸امام ترمذی رحمه‌ الله پس از نقل این روایت می‌فرمایند: «والعمل علیه»؛ یعنی عمل امت بر این روایت است. ◀️محدث شعیب الارنوؤط بر این چنین نوشته است که: 🌱"ومع ضعف الحديث فقد عمل به جمهور الأمة قديمـا وحديثا وهو ما أشار اليه المصنف بقوله والعمل عليه ولعله صححه لذلك وقد اورده أهل العلم في كتبهم وبوبوا عليه واستحبوه". 📕(تعليقات سنن الترمذي 3/339) ⤴️یعنی با وجود ضعف این روایت، اکثریت امت چه در گذشته و چه در حال بر اساس آن عمل کرده‌اند، و امام ترمذی نیز با عبارت «والعمل علیه» به همین نکته اشاره کرده‌اند. و شاید به همین سبب، این روایت را صحیح دانسته‌اند. همچنین اهل علم این مسئله را در کتب خود مطرح کرده، بر آن باقاعده ابوابی قائم کرده‌اند و آن را مستحب شمرده‌اند. ⬇️همچنین نزد شوافع و حنابله این عمل مسنون است. ◀️چنانکه علامه نووی الشافعی رحمة اللہ تعالی (۶۷۶ھ) در ’’ المجموع شرح المهذب‘‘ فرمودند: 🌱"السنة أن يؤذن في أذن المولود عند ولادته ذكرا كان أو أنثى، ويكون الأذان بلفظ أذان الصلاة لحديث أبي رافع الذي ذكره المصنف، قال: جماعة من أصحابنا يستحب أن يؤذن في أذنه اليمنى ويقيم الصلاة في أذنه اليسرى". 📘(المجموع شرح المهذب للنووي، باب العقيقة، 8: 442، دار الفكر) ◀️و شیخ بهوتی حنبلي رحمة الله تعالی( ۱۰۵۱ھ) در "كشاف القناع" فرموده‌اند: 🌱"وسن أن يؤذن في أذن المولود اليمني ذكرا كان أو أنثى حين يولد وأن يقيم في اليسري لحديث أبي رافع". 📗(كشاف القناع للبهوتي، 6: 449، وزارة العدل في المملكة العربية السعودية، ط: الأولى، 1435 ⤴️(برگرفته از فتوای دارالافتاء جامعة العلوم الاسلامیة بنوری ٹاؤن) ◀️و در الموسوعة الفقهیه آمده است: 🌱ذهب جمهور الفقهاء إلى أنه يسن الأذان في الأذن اليمنى للمولود، والإقامة في اليسرى. 📙(الموسوعة الفقهیه الکویتیه ، جلد ۴۵، ص ۲۹۵) ✔️ترجمه: جمهور فقهاء بر این نظرند که گفتن اذان در گوش راست نوزاد و اقامه در گوش چپ او، سنت است. *🔹️تصحیح و تصریح برخی از علماء متسلفه:* ◀️ناصر الدین آلبانی این روایت حضرت ابو رافع رضی الله عنه را "حسن" گفته است: 🌱(١١٧٣) - (قول أبى رافع: " رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم , أذن فى أذن الحسن حين ولدته فاطمة بالصلاة " رواه أحمد وغيره (ص ٢٧٩) . 👈حسن إن شاء الله. أخرجه أحمد (٦/٩ , ٣٩١ , ٣٩٢) وأبو داود. 📕(ارواء الغلیل فی تخریج احادیث منار السبیل للالبانی ، جلد۴ ، ص ۴۰۰ ، رقم الحدیث ۱۱۷۳) ◀️مفتی اعظم متسلفه شیخ عبدالعزیز ابن باز نوشته است: 🌱ويشرع الأذان في أذن الصبي عند تسميته يوم السابع أو قبل أو بعد في اليمنى والإقامة في اليسرى. 📘( فتاوی نور علی الدرب لابن باز، جلد ۶، باب الاذان والإقامة، ص ۳۵۱) ✔️ترجمه: اذان گفتن در گوش نوزاد، هنگام نامگذاری او در روز هفتم یا قبل یا بعد از آن، در گوش راست، و اقامه در گوش چپ، مشروع (جایز) است. ◀️همچنین عالم مشهور متسلفه شمس الحق عظیم آبادی نوشته است: 🌱ولادت کے بعد مستحب ہے کہ نومولود کے دائیں کان میں آذان اور بائیں کان میں اقامت کہی جائے . 📗( فتاوی مولانا شمس الحق عظیم آبادی ، ص ۳۴۷ ) ✔️ترجمه: پس از ولادت، مستحب است که در گوش راست نوزاد اذان و در گوش چپ او اقامه گفته شود. ◀️و حافظ ثناء اللہ مدنی غیرمقلد نوشته است: 🌱نومولود بچے یا بچی کے دائیں کان میں آذان اور بائیں کان میں اقامت کہنا حدیث و سنت سے ثابت ہے. 📙( فتاوی نثائیه ، جلد ۳ ، ص ۴۳۷ ) ✔️ترجمه: گفتن اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ نوزاد از حدیث و سنت ثابت است. *🔰کلام آخر:* 👌اذان در گوش نوزاد را حدیث تأیید کرده، فقهاء پذیرفته‌اند، امت عمل کرده؛ حال برخی از متسلفه گمراه و نوظهور آمده‌اند و آن را بدعت می‌گویند! بدانید که بدعت‌ گزار، کسی است که با حدیث و سنت مخالفت کند، نه آنکه به آن عمل کند. بدعت، ترک سنت است نه اقامه آن. ✍️مجیب: أبوأُمامه دیوبندی عفا الله عنه 🗓 ٢٧ ذوالقعده ١٤٤٦ 🔽link telegram: https://t.me/ahnafdeoband 🔽link whatsapp: https://whatsapp.com/channel/0029VaAJS8ECBtxCbSX5Vb1q