#نشر_عقیده_امام_ابوحنیفه_رحمه_الله خواندن سورۀ فاتحه در نماز جنازه 4️⃣ عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ يَزِيدَ، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «إِذَا صَلَّيْتُمْ عَلَى الْجِنَازَةِ فاقْرَءُوا بِفَاتِحَةِ الْكِتَابِ». ترجمه: حضرت اسماء بنت یزید روایت می کند که حضرت رسول الله صلی الله علیه و سلم فرمودند: هنگامی که نماز جنازه را می خوانید سورۀ فاتحه را در آن بخوانید. [1] ✅درجۀ این حدیث (*) ـ علامه هَیْثَمی رحمه الله (متوفی 807 هـ ق) در مَجْمَعُ الزَّوَائِد می نویسد: در سند این حدیث مُعَلّٰی بن حمران وجود دارد و من هیچ چیزی دربارۀ او نیافتم. [2] پس این روایت ضعیف است. 🌐نکاتی دربارۀ این حدیث (*) ـ در یک روایت صحیح وجود است که حضرت عبد الله بن عباس رضی الله عنهما سورۀ فاتحه و یک سورۀ دیگری را نیز در نماز جنازه با صدای بلند خواند. و وقتی که مردم محکمش گرفتند که این چه کاری بود که کردی، در جواب گفت که اینکار درست است و سنت است. [3] جواب آن اینست که امام نَسائی رحمه الله این حدیث را در «کتاب نماز جنازه، بخشِ برای میت چگونه دعاء کرد» آورده است که به وضوح نشلان می دهد که حضرت عبد الله بن عباس رضی الله عنه سورۀ فاتحه را در نماز جنازه به نیت دعاء بجای دعاء خواند؛ و دعاخواستن در نماز جنازه سنّت و درست است. البته چون سایر صحابۀ کِرام و تابعین عِظام خواندن سورۀ فاتحه را هرگز ندیده بودند فوراً محکمش گرفتند که این چکاری بود که کردی؟ و حضرت عبد الله بن عباس رضی الله عنه مجبور شد صورت مسئله را بیان کرد. (*) ـ امیر المؤمنین حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه،[4] امیر المؤمنین حضرت عمر بن الخطاب رضی الله عنه،[5] امیر المؤمنین حضرت علی مرتضیٰ رضی الله عنه،[6] حضرت عبد الله بن مسعود رضی الله عنه،[7] حضرت عبد الله بن عمر رضی الله عنه،[8] حضرت ابوهریره رضی الله عنه،[9] حضرت جابر بن عبد الله رضی الله عنه،[10] حضرت فَضَاله بن عُبَید رضی الله عنه،[11] حضرت عبد الله بن عمرو بن العاص رضی الله عنه،[12] حضرت ابوبُرْدَه رضی الله عنه[13]، حضرت واثله بن اَسْقَع رضی الله عنه و غیرهم در نماز جنازه قرائت نمی کردند. و این بزرگان کسانی اند که مدار علم روایت و درایت می باشند و حضرت عبد الله بن عباس رضی الله عنه همه علوم خویش را از ایشان اخذ کرده است. [14] (*) ـ حضرت عبد الله بن عمرو بن العاص رضی الله عنه از سی صحابۀ کرام رضی الله عنهم نقل می کند که ایشان در نماز جنازه چیز خاصی را نمی خواندند. [15] (*) ـ بلکه هنگامی که کسی از تابعی جلیل القدر حضرت عطاء بن ابی رباح رحمه الله که دو صد صحابی را دیده بود[16] پرسید که آیا در نماز جنازه سوره ای از قرآن خوانده شود؟ او فرمود: من هرگز چنین چیزی را نشنیده ام. [17] ❇️خلاصۀ کلام (*) ـ از حدیث سی و هفتم دانسته می شود که در نماز جنازه هیچ قرائت یا دعائی متعین نگردیده است. (*) ـ از حدیث سی و نُهم دانسته می شود که هدف اصلی از نمازِ جنازه دعا کردن برای میِّت است. (*) ـ و نظر به این احادیث شریف، مذهب اهل سنت و جماعت احناف اینست که خواندن سورۀ فاتحه یا کدام سورۀ دیگر به نیِّت تلاوت و قرائت در نماز جنازه جایز نیست. البته اگر کسی در نماز جنازه، سورۀ فاتحه را به نیت دعا بخواند اینکار جایز است. (*) ـ و بعضی صحابۀ کرام که سورۀ فاتحه را در نماز جنازه خوانده اند ایشان آن را به نیت دعا در نماز جنازه خوانده اند نه به نیِّت تلاوت و قرائت. با این تشریح مذهب حنفی، تعارُض بین احادیث شریف دور می شود و همۀ احادیث شریف مانند دانه های مروارید یک گلوبند زیبا و گرانبها هر یک در جای خود به نظر می آیند. والله هو الموفق. [1] المعجم الکبیر: 24/162 حدیث 413 [2] مَجْمَعُ الزَّوَائِد للهَیْثَمی: 3/32 حدیث 4156 [3] سنن النَّسائی: 4/74 حدیث 1987 [4] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/489 حدیث 11367َ [5] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/489 حدیث 11367 [6] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/490 حدیث 11376 [7] المعجم الکبیر للطبرانی: 9/320 حدیث 9604 [8] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/492 حدیث 11404 [9] موطا مالک: 1/401 حدیث 1016 [10] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/489 حدیث 11367 [11] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/493 حدیث 11407 [12] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/489 حدیث 11368 [13] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/493 حدیث 11408 [14] إعلاء السنن للتهانوی: 8/261 [15] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/489 حدیث 11368 [16] تهذیب التهذیب لابن حجر: 7/200 [17] مُصَنَّف ابن ابی شیبه: 2/493 حدیث 11409 مفتى محمد ابراهيم تيمورى حفظه الله✍️ #نشر_تعالیم_اسلام_مطابق_مذهب_اهل_سنت_و_جماعت_بر_مبنای_فقه_شریف_حنفی_میباشد. ┄┅═◈═✾📚✾═◈═┅┄ https://t.me/Mazhabe_Ahnaf