”چِھٹی اس“ زندان تا گواچی جیجا تیکن نوشت کار: جعفر قمبرانی لمہ جان، کنے دا دروغ گو و دُروہ کروک آ دژمن آ اسل امیت اف کہ نم جوان دُراخ مرورے۔ ولے نن ہم جوان افن لمہ، نن بھیم انا گواچی اُن۔ ننکان خاچنگ وخت آ پِشی نا درپّہ غان دریہو کریسا بش مرینہ۔ کسس متؤ پدی بے وسی اٹ لیپ اٹی پیہسا ٹک خلینہ کہ ”سما اف کنا وارو ہراتم بریک!“ کنا جیجا، اسیکا نمے آن دو تفوک خواست دادے کہ ببو، ببو کہ نم کن نما کڑسی ناروے ٹی خالی نما کسر آ ہروکے۔ نم کِن شال مونجائے۔ نما کمبوتی ءِ ہمو لمہ غاک احساس کننگ ءُ ہرافتا بنگل آ ورناک بے ڈس ءُ۔ لمہ زوت آجو مریس کہ ننا حالیت آ سیال آک مخنگ ءُ و ننا خنک دِیرُڑی دیرڑی ءُ۔ لمہ، سما اف نم ہرا حالیت اٹی اُرے! سما اف نن مغول اُن یا دژمن اڑی مسنے کہ ننے نما ساعت و حالیت آتا باروٹ ہچبر معلومداری مننگ اف۔ کل آن مالؤ تو نمے آن بشخنداری نا خواست کیوہ و دعا کیوہ کہ خدا جان نا رحمت آک پر آنبار نمے آ شلر۔ نم بولان نا پَٹ جل تیان بار خوش و خرن مریرے۔ جیجا؛ کنے امیت ءِ کنا چھٹی نمے آ الم رسینگو۔ نم دادے الم تینا زیبا غا بشخندہ و چٹ ہلوک آ تیدار تون خوڑتی اٹ خوانورے۔ لمہ جان خف تو، ای منہ دے مست نیلسن منڈیلا نا زندگانی نا باروٹ اونا جند انا نوشت ءِ خواناٹ خلاس کریٹ۔ باور کیس، تانکہ کتاب خواناٹہ نیلسن نا جاغہ نمے تکاٹہ۔ نیلسن نا خواریک کنے نما خواریک لگارہ و گڈیکو بشخ اٹی نیلسن نا آجوئی و اونا سرسہبی ءِ نما سرسہبی سرپد مسٹ گڑا کنا خن تیان خڑینک آک یلہ مسر۔ ای خوش ہم مسوٹ ولے تینا وہوکا خڑینک آتیا خجالت ہم اریٹ۔ جی او ای خجالت اُٹ کہ نم ہموفک اُرے ہرا دا قوم ءِ اسہ بھلو وخت اسے آن پد تغ آن ٹوہیسا بش کریرے۔ ولے نم کہ دیر گپ کننگ ءِ؟ نما ٹوہنگ آن گُڈ ہر بندغ خن تے موشکسا تینا و تیبہ خلقت نا زیہا مروک آ ظلم و زوراکی تے احساس کننگ بنا کرے۔ ہر بندغ تغ آن سما کریسس ولے پورہ ہوش اٹ بتوسس کہ نمے زندان تا گواچی کننگا۔ ای خجالت اٹ دا سوب آن کہ نمے آن پد نم کن ہیت کروک آک پدی تنگان ہنار۔ ہرکس تینا خن تے موشکسا پدی تینا لیپ ءِ تینا زی آ شاغیسا تل توپ کرینے۔ کنا لمہ، نما است الم ننے آن شِبرو مرو۔ نم ٹک خلورے کہ نن امرو مخلوق اسیکن توار بڑز کرین کہ ہرافتے ننا ساڑی مفرنگ نا ہچو چڑت اس اف؟ لمہ جان، باور کیس ننے تو دن ہم سما اف کہ نن انتئے چھپ جوڑ گنڈوک اُن! انت نن بھیم انا گواچی مسونن؟ انت نن فکر و نظریہ غان خالی بیرہ جوزہ غاتا گواچی ئسن کہ اینو ننا جوزہ و پوڑتُک آک کل پودین مسر؟ اسل تپرہ کہ ننے انت مسنے۔ ولے نن چھپ اُن و کنے سما ءِ کہ دا چھپی نمے دوست بفک۔ جیجا، باور کیس نی زندان اٹی اُس ہم آجو اُس و نن داڑے ہم قید و بند اُنک۔ ننا باک تفوک، قلم خشک، نت و دوک کس پائے منڈ مسنو۔ نئے نن ہیت کینہ، نئے نوشت و نئے کہ مزاحمت نا بھلو چیدہ اُن۔ غُٹ دعویٰ تے دیر درے۔ داسا مزغ اٹ توس کہ نے آن بیدس نن تو ریک انا دُپ مسونن کہ سیال انا اسہ اُف آن نن تالان مریسا تینا ڈس ءِ ہم گوہان۔ لمہ جان، بر کہ نے پاؤ انت انت مننگ ءِ باور کیس دژمن سفا اڑی مسنے۔ گہس ٹولی تے نریفیسا سم کاری کیک، جون تے خسّک و دروغ تڑی اٹ پین ہیت شاغک۔ جہس باگل آ ورنا تے بیگواہ کریسا تہار آ کوٹی تا گواچی کیک۔ جہس بھیم تالان کننگ کن ڈرخت، غلہ، اُرا و ایلو فصل آتے ہشیسا کننگ ءِ۔ گہس ہرس تو مذہب نا پن اٹ پین کیہی بلا تے بش کریسا خلیس تالان کننگ نا چمبازی تے کننگ ءِ۔ راست چاس تو امبل ءِ سفا اڑی با خلکنے۔ ہمو کچک آنبار کہ ہرا تپک دیر آ وکّؤ، دیر ءِ ڈلِؤ و دیر آن نرّؤ۔ کنا لمہ، نی آجو اُس۔ نے ہچ اسے نا بھیم اف۔ نے خلیس اف کہ نی سوگؤ ایمان و پختہ غا فکر انا گودی اُس۔ ال ننے آن۔ نن خلق اٹی ہم آجو افن۔ سنگت آک اسہ ایلو نا خف اٹ نما پن تے ہلیرہ۔ غٹ انا خیال ہندادے کہ دن مف شیرزال تا یات گیری آن ننے آ ہم تہار آ دیک برور۔ ننے ہم نسخان ترور! لمہ، راست پاؤ تو ڈے انا شاعر، ادیب، نوشت کار، ورنا، کماش، استاد، زالبول و بھلا بھلا توخر اتون اوار چنا چوچہ پاچہ شار و خلق آک کل تینا جوڑ تے گنڈانو و قلم تے بند کرینو توسنو۔ کسس ہچبر کُچیپک۔ یخینن غُٹ بھیم انا گواچی اُن۔ ایلو دا کہ نن فریشان اُن۔ نن تینا اُرا تیٹی تینا ضمیر تا قیدی اُن۔ واہم دا تو پک ءِ کہ دا وار ضمیر سودہ گری نا ہمت کننگ کپرو کسس۔ لمہ، داسا نی پا کہ دا حالیت اٹی مگہ چھپی جوانو عمل اسے؟ مگہ ادیب نا قلم نا سیاہی تا خشک مننگ نمے دوست بریک؟ مگہ ولائت دن ویران مرے نمے جارات بریک؟ مگہ پیشن آن دتر نا گند برے نمے وڑک؟ مگہ اولس نا حالیت آ نمے اوغنگ ہلپک؟ مگہ نے ننے آ خار بفک کہ انتئے چھپ تولوک جوڑ تے گنڈانن؟ جیجا، نیلسن نوشت کریسس کہ ”زندان نا گواچی اسہ بندغ اسیکن کل آن ود خوشی نا ہیت دادے کہ اونا مخلوق اودے گیرام کپ و اوڑان پد ہم اونا وڑ قوم اکن نت دو خلے۔“ گڑا نی تو اسل خوش مفروس ننا کڑد آن ہُر؟ کنا لمہ، نے تون لمہ یاسمین نا ایمان، نیلسن نا سگ، بی بی صفیحہ نا جوزہ، بی بی جمیلہ نا حوصلہ و بلوچی آ شیرزالی آ ایمان تد ءِ۔ کنے یخین ءِ نی بشخندہ کریسا کنے ورندی تروس و ننے کل آ چِڑیسا ترند انگا لوز آتیٹ ننے کسر نشان ایتوس۔ نن وداری اُن! لمہ جان، نی تو آجو اُس۔ نے آن گڈیکو خواست دادے کہ ننے کسر رغام۔ کنے سما ءِ کہ نی اوڑے ہم آجو اُس و بیدس خلیس آن ننا گچین وڑٹ راہشونی ءِ کروس۔ اسیکا تو نمے آ دو تفوہ کہ نم ننے آ تینا است ءِ کبین کپیرے۔ داسا دا پا نن امر کین؟ انت کین؟ دا حالیت اٹی ننا زندہ مننگ الّم ءِ؟ چھپی الم ءِ؟ یا تران کننگ، گپ کننگ و اسہ ایلو نا ہمت جوڑ مننگ نا گرج ءِ؟؟؟ لمہ جاہیکہ ہرس تو نن قیدی اُن و نی آزات ہس۔ نی ننے صلا اس ایت کہ نن تینا ضمیر تا دا قید آن امر آجو مرین۔۔۔۔۔۔؟؟؟؟ مالوی آن نمے عئید موارک لمہ۔ نن تون لوز اف و جیرت ہم کچ اٹے۔ نم زندان اٹی تولوک نن کن دعا کیرے خدا غا سپارانُٹ نمے! نُما بےجیرت و بھیم انا گواچی انگا جعفر قمبرانی