*امروز در عربستان عید بود، آیا در اینجا روزه‌گرفتن درست است؟* به‌خاطر پرسش‌های مکرر بسیاری از دوستان و عزیزان، ناچار به نگاشتن این مطلب شدم. در آغاز باید عرض کنم که مخاطب این نبشته آنانی هستند که دنبال حق می‌گردند و برایشان اهمیتی ندارد که گویندۀ حق کیست؛ چون آنانی که فقط دیدگاه‌ها و نظریات خودشان برایشان مهم است و مسائل دینی را با افکار سیاسی‌شان آمیخته‌اند، نه سخنی می‌تواند متقاعدشان کند و نه دلیلی می‌تواند قانع‌شان سازد. همان‌گونه که خود در جریان هستید، به دلیل اعلان‌های متفاوت روز عرفه و عید از سوی کشور عربستان و کشور عزیزمان افغانستان، بگومگوها و سخنان بسیاری در فضای حقیقی و مجازی به راه افتاده و فتواها، نظریات و حتی اهانت‌های زیادی مطرح شده است. اما بنده می‌خواهم چند نکته را یادآور شوم: نخست: همۀ عزیزان می‌دانند که بنده بارها گفته‌ام و یادآوری کرده‌ام که این فقیر مفتی نیست و در مورد مسائل فقهی تا جایی که توانسته‌ام، پاسخی نداده‌ام و پرسشگران را به علما و مفتی‌صاحبان ارجاع داده‌ام. پس آنچه در اینجا می‌گویم، فتوا نیست؛ بلکه صرفاً چند نکته برای آرام‌سازی دل‌ها و افکار عزیزانم است. دوم: در گذشته ما نه کشور مستقلی داشتیم و نه حکومت مستقلی؛ هر کس می‌آمد و به هر طریقی بر ما حکومت می‌کرد و بیشتر قوانین‌شان بر اساس اصول حقوق بشر و دموکراسی بنیان‌گذاری شده بود که به هیچ‌وجه نمی‌توانستند نمایندۀ دینی ما باشند. به همین خاطر طی سال‌های متمادی، در مورد روزه، عید فطر، عرفه و عید قربان منتظر اعلان کشور عربستان سعودی بودیم. اما الحمدلله اکنون ملت مجاهد ما مستقل شده‌اند و یک حکومت اسلامی با رهبری علما و شیوخ دارند. پس قوانین، مقررات و برنامه‌هایمان نیز مستقل است و نیازی به عربستان یا کشور دیگری نداریم. سوم: موضوع اختلاف مطالع، یک مسئلۀ اختلافی و جنجالی در میان علما و فقهاست و بنده در جایگاهی نیستم که دربارۀ دیدگاه‌های آنان نظری بدهم یا نقدی داشته باشم. اما می‌خواهم این نکته را عرض کنم که اگر به صد سال پیش برگردیم، می‌بینیم که نه موبایل و کامپیوتر وجود داشت، نه تلویزیون و رادیو. حجاج با اسب، شتر و الاغ به حج می‌رفتند و پس از چند ماه دوباره به وطن بازمی‌گشتند؛ وقتی مردم به دیدن‌شان می‌رفتند، می‌پرسیدند که در مکه و مدینه کدام روز عرفه و کدام روز عید قربان بود، و تا آن زمان هیچ اطلاعی نداشتند. پس روشن است که منتظر اعلان نمی‌ماندند، بلکه بر اساس رؤیت هلال در منطقۀ خودشان روزه می‌گرفتند و عید می‌کردند. چهارم: همان‌گونه که بسیاری از عزیزان آگاه‌اند، غیر از کشور عزیزمان، در کشورهای دیگری مانند پاکستان، موریتانیا، مراکش، مالزی، هند، بنگلادش و... نیز امروز روز عرفه و فردا عید قربان اعلان شده است. پس تنها افغانستان نیست که، بنا بر گمان برخی، به‌خاطر موضوعات سیاسی و مخالفت با عربستان چنین اعلانی کرده باشد. پنجم: تا جایی که همه‌مان می‌دانیم، بیشتر مسئولین ارگان‌های دولت کنونی، علما هستند؛ همان علمایی که از زمان تولد تا هنگام وفات، از اذان‌گفتن در گوش نوزادان‌مان تا برگزاری نماز جنازۀ اموات‌مان، همه‌چیز را به آن‌ها سپرده‌ایم و به آن‌ها اعتماد داریم. پس همۀ آنان از مسئولیت سنگینی که بر دوش دارند، آگاه‌اند و می‌دانند که قطعاً در روز قیامت در پیشگاه خداوند پاسخ‌گو خواهند بود. این واقعاً جرأت می‌خواهد که کسی به‌خاطر موضوعات سیاسی یا دلایل دیگر، عبادات، اعمال، احکام و قوانین شرعی را بازیچه قرار دهد و روزه و نماز بیش از ۵۰ میلیون مسلمان را به خطر اندازد! پس ما نسبت به آن‌ها گمان نیک داریم، و باید از بدگمانی برحذر باشیم و آن‌ها را با حکم‌ها و قضاوتهایشان به خدا بسپاریم. ششم: پس عزیزانی که امروز به نیت عرفه روزه گرفته‌اند، الله متعال روزه و عبادات‌شان را قبول فرماید. نگران حرف‌های آنانی نباشند که می‌گویند: «امروز در عربستان عید است و شما در روز عید روزه می‌گیرید؟! این نه‌تنها ثواب ندارد، بلکه گنهکار نیز می‌شوید!!» هفتم: همه می‌دانیم که طبق احادیث صحیح، روزه‌گرفتن تنها در روز جمعه مکروه است و باید همراه با یک روز قبل یا بعد باشد. پس آیا امروز که جمعه است، روزه گرفتن درست است، در حالی که نه دیروز را روزه گرفته‌ایم و نه فردا می‌توانیم؟ باید گفت: بلی، می‌توان روزه گرفت و هیچ اشکالی ندارد. دلیل ممنوعیت روزه در روز جمعه این است که کسی به‌نیت فضیلت جمعه، به‌تنهایی آن را روزه بگیرد؛ اما شما امروز نه به‌خاطر جمعه، بلکه به‌خاطر روز عرفه روزه گرفته‌اید. پس ایرادی ندارد. والله أعلم. در پایان، از همۀ برادران و خواهران تقاضا دارم که به‌جای دامن‌زدن به اختلافات، به تقوا، ادب گفتار و وحدت امت اسلامی بیندیشند. در این روزهای مبارک، به جای تفرقه، دل‌هایمان را به یاد خدا آرام کنیم. والله المستعان. ✍️ خلیل الرحمن خباب