*ارادۀ شرّ جولان می‌دهد، اما پایان تاریخ را ما می‌نویسیم.* ✍🏻 علیرضارعنائی | _یادداشتی پراکنده در باب جنگ، خیانت، و بقا_ آن‌چه درحال وقوع است، آن‌قدر وجوه درهم‌تنیده دارد که دشوار بتوان در قالب یک یادداشت به آن پرداخت؛ بنابراین، عنوان «یادداشت پراکنده»را برگزیده‌ام. *هیچ‌انگاری علوم انسانی* نه «تجارت ضامن صلح جاویدان» است، و نه تدوین حقوق بشر؛ و نه حتی ساختارهای بین‌المللی برای مهار جولان‌ ارادۀ شرّ کفایت می‌کنند. پرسه‌زدن در نظریات علوم انسانی، بیشتر سرگرمی بی‌ثمر است تا بصیرتی رهایی‌بخش؛ خاصه وقتی کفتاری چون نتانیاهو می‌تواند بی‌هیچ هراسی بر دامنۀ جنایات خود بیفزاید و جهانیان نیز یا نظاره‌گرند یا توجیه‌گر. یکی از اساتیدم سال‌ها پیش می‌گفت علوم انسانی آمده تا نظم جهانی موجود را توجیه کند، و عجیب آن‌که پژوهشگران سرزمین‌هایی که بیشترین زخم را از این نظم خورده‌اند، با جان و دل به بازتولید همان نظریه‌ها مشغول‌اند. *آن‌ها به پناهگاه می‌روند، ما شیرینی پخش می‌کنیم.* در این دو روز از آغاز جنگ، در دو فقره در شهر شیراز به پرسه‌زنی پرداختم. شهر نه شباهتی به وضعیت جنگی دارد، نه نشانی از وحشت همگانی. مردم مشغول زندگی‌اند. نسبت به تأمین مایحتاج اولیه زندگی مشکلی وجود نداشت، حداقل در شیراز، دیشب برای بنزین زدن مشکلی نداشتم. البته که معلوم نیست روزهای آینده نیز به همین منوال بگذرد، اما این مشاهده می‌تواند نشانه‌ای از عقلانیت ملتی باشد که آموخته با شرایط بحرانی چگونه باید برخورد کرد، مردم دست‌کم نسبت به تجربه‌های قبلی، به‌مراتب آگاه‌تر و منطقی‌تر رفتار کرده‌اند. *درد بی‌وطنی و جهلِ خیانت* تلخ‌ترین بخش ماجرا، نه دشمن بیرونی، بلکه زخم‌هایی است که از درون می‌خوریم. خائنان بی‌وطن چند دسته‌اند؛ آن‌که آگاهانه وطن را به دشمن می‌فروشد، و بدیهی است که از وا گذاشتن ناموس خویش به اجنبی نیز ابایی نخواهد داشت. گروه دوم اما بیمارند، کسی که عقل خود را به دست شبکه‌ای چون ایران اینترنشنال سپرده، در مرحلۀ پیشا-نقد است؛ نه گفت‌وگو و نه امید به بهبودی، آن‌ها را باید رها کرد: لا تبدیل لخلق اللّه. الان دیگر وضعیت مانند چند دهۀ قبل نیست که فقط ایرانیان، اقدامات اسرائیل را محکوم کنند، صدای بیداری وجدان در سراسر جهان برخاسته، جهان دریافته که نتانیاهو چه کفتاری است؛ اما این گروه دوم هم چنان صُمٌّ بُكْمٌ عُمْيٌ فَهُمْ لَا يَعْقِلُونَ. *جنگ آخرالزمانی* نه آغازگر این جنگ بوده‌ایم و نه مشتاقل به تدوام آن‌ایم. ایران پای میز مذاکره رفت، شهید سردار باقری از کنار تخت جمشید پیام صلح ایران را به جهانیان رساند. خود را از درگیری‌های منطقه کنار کشیدیم. اما چه شد؟ تجاوز به خاک‌مان با ترور فرماندهان ارشد نظامی. الحمدللّه که در آن لحظات حساس، تدبیر از کف نرفت، اوضاع به‌سامان شد و به میدان بازگشتیم. اصلاً قابل‌درک نیست که برخی بازهم توقع دارند که ایران عقب بنشیند و از مقابله با تجاوز به خاک خود صرف‌نظر کند. بله این «جنگ ملت ایران نیست»، اما دلالت این گزاره چیست؟ جنگ ما نیست، کنار بنشینیم؟! دشمن پس از فتح خاک ایران در برابر شما می‌ایستد و می‌گوید «ببخشید مزاحم شدم، گمان کردیم این جنگ شماست!». بنگرید به شهدای غیرنظامی این دو روز؛ آیا همگی از حامیان جمهوری اسلامی بودند؟ این‌جا و در این مرحله صحبت از بقای خاک است، نه از نظام سیاسی. ولو مخالف جمهوری اسلامی باشید، در این شرایط هیچ راه دیگری برای دفاع از این خاک وجود ندارد جز این‌که نظام سیاسی بتواند در برابر این تهدید، پیروز بیرون بیاید. پیام‌های نتانیاهو نشان می‌دهد که این جنگ برای آن‌ها جنگ بقاست. گمان می‌کنم نه او و نه ترامپ توقع چنین واکنشی از ایران نداشته‌اند، اما اگر بنا به تداوم جنگ باشد، اگرچه موافق جنگ نیستیم، اما از آن نمی‌هراسیم؛ اگر آن‌ها خواهان جنگ آخرالزمانی‌اند؛ ما وارثان تاریخی هستیم که از پیش برای چنین لحظه‌ای آماده بوده‌ایم. هگل زمانی گفت: «ایران نخستین دولت، و ایرانیان نخستین مردمان تاریخی‌اند» این جمله، امروز نه نقل‌قولی فلسفی، بلکه هشداری برای بیداری تمدنی ماست. ما ملت بی‌ریشه‌ نیستیم که در لحظه‌ای از تاریخ جعل شده باشیم، ایران تنها یک جغرافیا نیست، بلکه تمدنی است به عظمت تاریخ، که امروز ما وارث نوشتن صفحه‌ای از آن‌ایم. سال 1370 به دنیا آمده‌ام، اما جان و آگاهی تاریخی‌ام بسی فراتر از تقویم رسمی است. در من هم خون مشروطه جاری است، هم آرمان انقلاب، و هم ایستادگی در برابر ظلم. امروز یا فردا، تفاوتی نمی‌کند، هر گاه از این جهان رخت بربندم، جسمم هدیه به خاک است، اما عقل و جانم را به ایران می‌سپارم. همان‌طور که جان پیشینیان این خاک، هنوز نزد ما زنده است. دعا می‌کنم که ایران بماند؛ برایِ ما، برای فرزندان، و برای آیندگان. *پاینده باد میهن عزیزم ایران.* https://whatsapp.com/channel/0029Vb1B01oDDmFdK9aMFo0Q