
آموزش کوهنوردی
June 14, 2025 at 04:08 PM
اصول گام برداری در کوهنوردی: تکنیک ها و نکات
در طول پیاده روی های روزمره گام برداری ما اغلب به این شکل است که با برداشتن پا از زمین و قرار دادن آن به جلو، ابتدای پاشنه ما روی زمین می نشیند و سپس کف پا نیز روی زمین قرار می گیرد. یک تفاوت عمده در سطح ابتدایی گام برداری در کوهنوردی این است که در اینجا با شیب سروکار داریم.
گام برداری در صعود
در هنگام گام برداری در شیب های مثبت با توجه به شیب زمین طول گام کوتاه تر می شود. به این معنا که هر چه شیب بیشتر شود طول قدمهای ما نیز کوتاهتر خواهد شد. یکی از راهکارها برای صعود در مسیرهای پرشیب استفاده از تکنیک زیگزاگ یا مارپیچ می باشد. در این صورت در روی شیب به صورت مورب بالا می رویم.
در سربالایی ها به طور طبیعی ابتدا جلوی پای شما روی زمین قرار می گیرد. البته در مسیرهای با شیب ملایم تقریبا کل پا روی زمین قرار خواهد گرفت. هر چه شیب تندتر می شود پنجه پا به طوری طبیعی بیشتر درگیر خواهد شد. حتی در صورت قرار دادن همه پا روی زمین نیز حس می کنید فشار بیشتری روی پنجه پا میاورید
گام برداری در بازگشت یا سراشیبی
نکته مهم در بازگشت روی شیب این است که فشار بیشتری روی مفاصل وارد می شود. این به خاطر اختلاف سطحی است که پای بالایی با پای پایینی که روی زمین قرار می گیرد دارند. به همین دلیل تقویت عضلات چهارسر به خصوص برای جذب این ضربات در سرپایینی ضرورت دارد. از سوی دیگر طول گام باید کوتاه تر باشد تا میزان این افت و ضربه ناشی از آن به حداقل برسد. هر چه شیب تندتر باشد طول این گام نیز کوتاه تر خواهد بود.
در زمان پایین آمدن بهتر است کل کف پا روی زمین بنشیند البته در مسیرهای شنی نیز می توان ابتدا پاشنه ها را روی زمین قرار داد. (به طور کلی در عمل ابتدا پاشنه روی زمین قرار می گیرد. در موقع پایین آمدن بهتر است قدری زانوها حالت منعطف داشته باشند تا انرژی ضربه را جذب کنند.
گام برداری با پنجه پا
در این وضعیت صعود مستقیما روبه شیب و در سربالایی انجام میشود. پاها باید به اندازه عرض لگن از همدیگر فاصله داشته باشند و هر ام با ضربه پا به برف برداشته شود. ضربه پا بایست از مفصل زانو و خم شدن آن به صورت آونگی به سمت جلو ایجاد شود. فاصله گامها در اینجا به شیب، فیزیک بدن، وزن کوله..بستگی خواهد داشت. یک نکته همه در صرفه جویی انرژی گام برداری در کوهنوردی به صورت یکسان است.(طول گامها باید تا حد امکان برابر باشند.)
گام برداری در کوهنوردی با لبه کفش در صعود
این نوع گام برداری در کوهنوردی در مسیرهای پرشیب تر و برفی کاربرد دارد و به ترتیب زیر انجام میشود:
پای کوه از مفصل زانو خم شده و با حالت آونگی بالاتر از محل استقرار توسط لبه کفش با ضربه ای از سمت عقب به جلو به سطح برف می زند و آنرا برش داده تا جای پای مناسب ایجاد شود.
پای دره از محل استقرار خارج شده در سطح بالاتر از پای دیگر از جلوی آن به سمت عقب رفته و سپس با ضربه ای از عقب به جلو با لبه داخلی کفش جای پای مناسب ایجاد می گردد.
صعود به روش ساعت 3 یا ساعت 9
رو به کوه و پشت به دره قرار گرفته با رعایت فاصله عرضی پاها از یکدیگر، یک پا با پنجه و پای دیگر با برش لبه داخلی کفش جای پا ایجاد می کنند. حرکت پای دوم بدین صورت است که در ابتدا مانند پای قبلی حرکت کرده با رسیدن پنجه به برف با چرخش به سمت بیرون بدن، در سطح برف ایجاد برش افقی می نماید.
گام برداری در برف به سمت پایین
نکته مهم در اینجا این است که حتی المقدور از مسیر صعود شده استفاده کنید. در صورت عدم وجود رد پا می توانید از روشهای زیر استفاده نمایید:
پشت به شیب
هنگام پایین آمدن در این وضعیت بدن از دو مفصل زانو و لگن خم میشود و حالت نیم نشسته(مثل گارد گرفتن) می گیرد. بالاتنه باید تا حدی به جلو خم شود که گرانیگاه(مرکز ثقل) بدن بین فاصله عرضی پاها قرار گیرد. پاها به اندازه عرض لگن از هم باز میشوند و پاشنه پا با ضربه در برف جا گرفته و پنجه های پا در جهت مسیر که پایین می رویم قرار می گیرند.