*«قصه آب در ایران»؛ زخمی که هر ساله عمیق‌تر می‌شود!* ✍️ اسکندر زند ایران کشوری است با آوازه تمدنی کهن، اما زخمی عمیق بر پیکر منابع آبی آن نقش بسته است؛ زخمی که اگر امروز به آن نپردازیم، فردایمان را با بی‌آبی مبادله کرده‌ایم. در بهمن ۱۴۰۳ وزارت نیروی گزارشی در خصوص وضعیت منابع و‌مصارف آب کشور منتشر کرد. در متن زیر چند فراز مهم از آن گزارش به زبانی ساده نوشته شده است. ☁️ *باران کمتر از همیشه* در پانزده سال گذشته، باران در ایران دیگر مثل گذشته نمی‌بارد. متوسط بارش کشور به حدود ۲۲۹ میلی‌متر رسیده، یعنی ۱۹ میلی‌متر کمتر از میانگین درازمدت. شاید بگویید این مقدار کم است، اما در کشوری خشک مثل ایران، هر میلی‌متر طلاست. فقط یک میلی‌متر کاهش بارندگی یعنی از دست دادن حدود ۴۵۰ میلیون متر مکعب ( نزدیم نیم میلیارد متر مکعب) آب تجدیدپذیر. این یعنی: آب مصرفی حداقل ۵ میلیون نفر در سال از بین می‌رود. یا مثلاً آبی که می‌توانست ۱۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی آبی را سیراب کند. 💧 منابع آبی چقدر داریم؟ در سال ۱۴۰۰، کل آب تجدیدپذیر کشور ۱۰۳ میلیارد متر مکعب بوده: ۵۹ میلیارد مترمکعب آب‌های سطحی (رودخانه‌ها و ...) *۴۴ میلیارد مترمکعب آب‌های زیرزمینی (چاه‌ها و قنات‌ها)* اما خبر بد این است که هر سال حدود یک میلیارد مترمکعب از این منابع کم می‌شود. جالب این‌جاست که از کل بارندگی‌ها، فقط ۲۷ درصد به آب تجدیدپذیر تبدیل می‌شود. بقیه یا تبخیر می‌شوند یا به زمین‌های شور و بی‌مصرف می‌ریزند. 🚨 سرانه آب، در سراشیبی در حال حاضر، سرانه آب تجدیدپذیر در ایران حدود ۱۲۳۰ متر مکعب در سال است. شاید این رقم زیاد به نظر برسد، اما زمانی نه چندان دور، این عدد بیش از ۶۰۰۰ متر مکعب بود. در ۷۰ سال گذشته، هر ایرانی سالانه حدود ۸۰ متر مکعب از سهم آب خود را از دست داده. اگر همین روند ادامه یابد، ایران به یکی از کشورهای با تنش آبی بسیار بالا تبدیل خواهد شد. ⛔ منابع زیرزمینی: زخم پنهان از سال ۱۳۶۰، برداشت بی‌رویه از سفره‌های زیرزمینی آغاز شد و حالا این منابع حیاتی با کسری مخزن ۱۵۰ میلیارد متر مکعب مواجه‌اند. یعنی سالانه حدود ۵ میلیارد مترمکعب بیشتر از آنچه باید، از دل زمین بیرون می‌کشیم. *نتیجه چیست؟ فرونشست زمین، خشک شدن قنات‌ها، شور شدن آب‌ها و مرگ تدریجی کشاورزی سنتی.* 📍 وضعیت بحرانی در نقشه ایران امروز، ۷۰ درصد محدوده‌های آبی کشور «ممنوعه» هستند. این یعنی: دیگر اجازه حفر چاه جدید وجود ندارد. برداشت بیشتر، یعنی تخریب منابع. ❗ مصرف بی‌رحمانه، آینده بی‌آب در حال حاضر، بیش از ۹۰ درصد آب‌های تجدیدپذیر کشور مصرف می‌شوند. در حالی که متخصصان می‌گویند برای پایداری بلندمدت، نباید بیش از ۴۰ درصد این منابع مصرف شود. ما از ذخیره‌های آینده‌مان مصرف می‌کنیم، درست مثل کسی که حقوق ماه بعدش را پیش‌خور کند. ✳️ راهی برای نجات هست؟ بله، اگر همین حالا دست به کار شویم: ۱.کشاورزی باید هوشمند، کم‌مصرف و سازگار با اقلیم شود. ۲.آب‌های زیرزمینی باید استراحت کنند. ۳.شهرها باید در مصرف آب صرفه‌جویی کنند. ۴.و ما، شهروندان، باید بدانیم هر قطره آب یعنی آینده‌ای روشن‌تر یا تاریک‌تر. خرداد ۱۴۰۴ كانال قواعدبازي؛ https://whatsapp.com/channel/0029VawYtZeFCCoecyoMUf22