Bu konu gerçekten hem aklı hem kalbi meşgul eden derin bir meseledir. Her şeyden önce şunu bilmek gerekir: modern bankacılık sistemi, İslam’ın faiz yasağıyla birebir örtüşmeyen, hatta çoğu zaman onunla ters düşen bir sistem üzerine kuruludur. Ve evet, banka promosyonları gibi görünen bu tür ödemeler de o sistemin bir parçası olarak işler. Bankalar, müşterilerinin hesaplarında bulunan paraları aktif olarak kullanır. Bu paralar ya kredi olarak verilir ya da başka finansal işlemlere sokulur. Bu işlemlerin büyük çoğunluğu faizli sistem üzerinden döner. Dolayısıyla bankada duran her para, sisteme bir şekilde can suyu verir. Banka bu parayı işleterek kazanç sağlar. Bu kazancın bir kısmını da müşteriye promosyon olarak sunar. Yani banka aslında kendi cebinden bir şey vermiyor; sistemin içinden çıkardığı geliri, yine sistemde kalması için bir yem gibi kullanıyor. Burada mesele sadece bankanın “verdiği para” değil, bu paranın nereden geldiği ve neye hizmet ettiğidir. Çünkü kazancın kaynağı, hükmün temelini belirler. Bir şey şeklen helal görünse bile, arka planında harama dayalı bir işlem varsa, o zaman o kazancın da hükmü tartışmalı hale gelir. Ama bu noktada insanın aklına şu da gelir: Peki ne yapmalı? Günümüzde neredeyse tüm maaşlar bankalar aracılığıyla ödeniyor, sistemin dışına çıkmak da kolay değil. İşte burada niyet ve imkân devreye girer. Zorunluluk altında kalan biriyle, bunu kendi iradesiyle tercih eden biri elbette bir olmaz. Bir yanda çaresizlik, bir yanda bilinçli yöneliş vardır. Zorunlu olarak banka sistemine giren bir insanın, gönlünde bu sisteme karşı bir rahatsızlık taşıması bile onun lehine yazılır. Ancak imkânı olan, alternatif yolları düşünebilen bir mümin için tercihlerin sorumluluğu da büyüktür. Faize bulaşmadan yaşamaya çalışmak bir mücadeledir ve bu mücadele Allah katında değersiz kalmaz. Sonuç olarak; promosyon gibi ödemelerin altında yatan kaynak ve niyet sorgulanmadan alınması, bazı hassas kalplerde gönül sıkıntısı oluşturabilir. Bu durumda kişi kendine şunu sormalıdır: Bu kazanç beni Allah’a yaklaştırıyor mu, yoksa uzaklaştırıyor mu? Zira helal sadece midenin değil, kalbin de doyduğu rızıktır. Günümüzde yaşadığımız bu sistemin içinden geçerken, helali aramak belki zor ama imkânsız değildir. Önemli olan, gayret, farkındalık ve teslimiyettir. Rabbim, helali kolaylaştırsın, haramdan korusun. Batuhan Çelik