جهاد دل که عبارت است از مجاهده با شیطان، بازداشتن نفس از شهوات و محرمات است از دشوارترین نوع جهاد است زیرا در آن آتش‌بس وجود ندارد. از آن‌جا که نفس انسان همیشه تمایل به هوا و هوس و خواسته‌های شهوانی دارد، و شیطان نیز هرگز از بنی‌آدم ناامید نخواهد شد و از انحراف و گمراهی او دست برنخواهند داشت تا زمانی که عمرش به دنیا باقی‌ست. بدین‌خاطر هرگاه صحابه رضی‌الله‌عنهم‌أجمعین از جهاد علیه دشمن برمی‌گشتند، می‌گفتند: «از جهاد کوچک به جهاد بزرگ بازگشتیم که آن هم مجاهده با نفس است». ❀ شیخ الغریانی‌‌ وَأُنثَىٰ‌‌