ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ತನ್ನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ. ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ತತ್ವವಾದ "ಸ್ನೇಹಿತರೆಲ್ಲರೂ, ಯಾರೊಂದಿಗೂ ವೈರವಿಲ್ಲ" (Friends to all, malice towards none) ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಎರಡರೊಂದಿಗೂ ತನ್ನ ರಾಜಕೀಯ, ಆರ್ಥಿಕ, ಭದ್ರತಾ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಅಗತ್ಯತೆಗಳ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ: ### ಇರಾನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಮಹತ್ವ: 1. ಶಕ್ತಿ ಭದ್ರತೆ: - ಇರಾನ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅಗ್ಗದ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದ ಪ್ರಮುಖ ಪೂರೈಕೆದಾರರಲ್ಲೊಬ್ಬರು (ಈಗ ಯುಎನ್ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದಾಗಿ ಸೀಮಿತ). 2. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಂಪರ್ಕ: - ಚಾಬಹಾರ್ ಬಂದರು (ಇರಾನ್): ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾಗೆ ಭಾರತದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರ. ಇದು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗ್ವಾದರ್ ಬಂದರಿಗೆ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿಯಾಗಿದೆ. 3. ಭದ್ರತಾ ಸಹಕಾರ: - ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ವಿರುದ್ಧ ಭದ್ರತಾ ಆಸಕ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರ. 4. ಐತಿಹಾಸಿಕ-ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯ: - ಪರ್ಷಿಯನ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಮೇಲೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ. ### ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಮಹತ್ವ: 1. ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ: - ಭಾರತ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನಿಂದ ಏರಿಯಲ್ ಡ್ರೋನ್‌ಗಳು, ಮಿಸೈಲ್‌ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು (ಜವೆದೆ: ಫೇಸ್-ಡ್), ರಾಡಾರ್‌ಗಳು ಮುಂತಾದ ಆಧುನಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಆಮದು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇಸ್ರೇಲ್ ಭಾರತದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ಪೂರೈಕೆದಾರ. 2. ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಜಲ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ: - ಭಾರತ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನ ಡ್ರಿಪ್ ನೀರಾವರಿ, ಜಲ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಖರೀಫಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ (ಉದಾ: "ಇಸ್ರೇಲ್-ಇಂಡಿಯಾ ಇನ್ನೋವೇಷನ್ ಇನಿಶಿಯೇಟಿವ್"). 3. ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ವ್ಯಾಪಾರ: - ವ್ಯಾಪಾರವು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ~$10 ಬಿಲಿಯನ್ ಅನ್ನು ಮೀರಿದೆ (ರಕ್ಷಣೆ, ಕೃಷಿ, ಔಷಧಿ, IT). 4. ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆ: - ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಭದ್ರತಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಆತಂಕವಾದದ ವಿರುದ್ಧ ತರಬೇತಿ ಸಹಯೋಗ. ### ಸಮತೋಲನದ ಕಲೆ: - ವಿರೋಧಿ ಬಲಗಳ ನಡುವೆ: ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ನಿಂತಿರುವಾಗ, ಭಾರತ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ತಟಸ್ಥತೆಯ ನೀತಿ ಅನುಸರಿಸುತ್ತದೆ. - ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ: ಇರಾನ್‌ನೊಂದಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ, ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ತಾಂತ್ರಿಕ-ರಕ್ಷಣಾ ಸಹಕಾರ. - ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಅಗತ್ಯ: ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಹಲವು ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳಿವೆ (8.9 ಮಿಲಿಯನ್ NRIಗಳು, ತೈಲ ಅವಲಂಬನೆ), ಆದ್ದರಿಂದ ಎರಡೂ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ### ಸವಾಲುಗಳು: - ಯುಎನ್ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಇರಾನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ತೈಲ ವ್ಯಾಪಾರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. - ಅಮೆರಿಕಾ-ಇಸ್ರೇಲ್-ಇರಾನ್ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ: ಭಾರತ ತನ್ನ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ (ಉದಾ: ಇರಾನ್‌ನ ತೈಲವನ್ನು ಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಮುಂದುವರೆಸುವುದು, ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗೆ ರಕ್ಷಣಾ ಒಪ್ಪಂದಗಳು). ### ತೀರ್ಮಾನ: ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇರಾನ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ರೇಲ್ ಎರಡೂ ಅಗತ್ಯ. ಇರಾನ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ಶಕ್ತಿ, ಭೌಗೋಳಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಇಸ್ರೇಲ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ರಕ್ಷಣೆ, ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕೀಕರಣದ ಅಗತ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಭಾರತದ ವಿದೇಶಾಂಗ ನೀತಿಯ ಯಶಸ್ಸು ಈ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಲ್ಲಿದೆ.