
اشک قلم
June 19, 2025 at 02:35 PM
📑راه نجات افغانستان: عدالت و رهایی از تعصب
افغانستان به کمکهای خارجی نیاز ندارد. تنها راه نجات کشور در اتحاد مردم، حذف تفکرات قدیمی و تبعیضآمیز، و پیروی از اصول عدالت و برابری است. تنها زمانی میتوانیم به آزادی و پیشرفت دست یابیم که تفکرات و ساختارهای ناعادلانه گذشته را کنار بگذاریم و به شایستگی، دانش و تقوا بهعنوان معیارهای اصلی جامعهمان ایمان داشته باشیم.
افغانستان در طول تاریخ خود با مشکلات بسیاری روبهرو بوده است. جنگها، بحرانها، و چالشهای سیاسی همواره کشور را در وضعیت دشواری قرار دادهاند. اما آیا راه حل این مشکلات در کمکهای خارجی یا حمایت دیگر کشورها است؟ آیا تکیه بر قدرتهای بیگانه میتواند افغانستان را از بحران بیرون آورد؟ تجربه تاریخ نشان میدهد که کمکهای خارجی نتوانستهاند مشکل اصلی کشور را حل کنند.
در این جستار، به این موضوع پرداخته میشود که راه نجات افغانستان نه در تکیه به کمکهای خارجی، بلکه در اتحاد مردم، پذیرش اصول عدالت و برابری، و رهایی از تفکرات قومی و قبیلهای نهفته است. برای ساختن یک افغانستان آزاد و پیشرفته، باید بهجای تعصبهای قومی، بهدنبال آرمانهای انسانی و اسلامی باشیم که بر پایهی برابری، شایستگی و تقوا استوار هستند.
در این زمینه چند مورد را دلسوزانه پیشنهاد می کنم:
۱. اتحاد مردم، راه حل اصلی مشکلات:
همه ما میدانیم که در افغانستان مشکلاتی چون فقر، بیعدالتی، و نابرابریهای اجتماعی وجود دارد. اما پاسخ به این مشکلات نه در کمکهای خارجی بلکه در اتحاد مردم است. وقتی مردم افغانستان متحد شوند و برای هدف مشترکی چون آزادی، عدالت و پیشرفت تلاش کنند، هیچ نیروی خارجی نمیتواند آنها را از پا درآورد.
اتحاد ملی در واقع پیوندی است که مردم افغانستان را به هم متصل میکند و با همبستگی و دستبهدست هم دادن میتوانند در برابر مشکلات ایستادگی کنند. برای ساختن یک افغانستان پایدار، مردم باید با هم کار کنند و هیچکس نباید احساس کند که از دیگران جداست.
اتحاد تنها بهمعنای تجمع فیزیکی افراد نیست؛ بلکه اتحاد فکری و سیاسی نیز لازم است. باید همه اقشار جامعه - از مردان و زنان، از تمامی قومها و مذاهب - در کنار هم و با احترام متقابل برای یک هدف مشترک به پیش بروند.
۲. نقد نگاههای قومی و قبیلهای:
در طول سالها، افغانستان شاهد تبعیضات مختلفی میان اقوام و گروههای اجتماعی بوده است. برخی از این تبعیضها بر اساس مفاهیم قومی و قبیلهای شکل گرفتهاند و باعث جدایی و اختلاف در میان مردم شدهاند. بسیاری از مشکلات و بحرانهای کنونی افغانستان ناشی از دیدگاههای محدود کننده است که مردم را بر اساس قومیت، زبان یا نژاد تقسیم کرده است.
افغانیت بهعنوان یک هویت قومی در این سالها بهطور مکرر مطرح شده؛ اما واقعیت این است که این مفهوم نتوانسته است برای همه مردم افغانستان مفید و سازنده باشد؛ بلکه، این دیدگاهها بیشتر منجر به تبعیض، بیعدالتی و تفرقه میان مردم شده است.
ما باید از این نگرشها فاصله بگیریم و بهجای آن به مفاهیم انسانی و اسلامی توجه کنیم که همه انسانها را برابر میداند. در اسلام، انسانها با هر قومیت، زبان و نژادی که باشند، از کرامت انسانی برخوردارند و در برابر خداوند هیچکس بر دیگری برتری ندارد. بر اساس این اصول، ما باید به برابری حقوق و فرصتها برای همه افراد جامعه ایمان داشته باشیم.
۳. اصول برابری برای همه:
در یک جامعه اسلامی و عادلانه، هیچکس نباید از دیگری برتر باشد، مگر به تقوا و علم. این اصول باید در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی افغانستان پیادهسازی و نهادینه شوند. «هیچ قومی بر قومی دیگر برتری ندارد.» این اصل باید در تمام جنبههای زندگی اجتماعی افغانستان حاکم باشد. افغانها باید از دیدگاههای قومی و قبیلهای که به تبعیض و اختلاف منجر میشود، دست بردارند. هیچکس بر دیگری برتری ندارد؛ مگر به تقوا، تعهد، تخصص و شایستگی. معیار واقعی برتری در اسلام بر اساس تقوا، علم و عمل صالح است.
زبانها و فرهنگها باید بهطور برابر در نظر گرفته شوند؛ زیرا در افغانستان، زبانهای مختلفی وجود دارد که هر کدام از آنها بخشی از هویت ملی کشور هستند. این زبانها باید از حقوق یکسان برخوردار باشند و هیچ زبانی نباید نسبت به دیگری برتری یابد.
زنان باید همان حقوق انسانی و اسلامی خود را داشته باشند. حق تعلیم و تحصیل، ازدواج و انتخاب شوهر، تصمیمگیریهای شخصی مالی، باید این ها برای زنان بهطور کامل محفوظ باشد. هر گونه محدودیت برای زنان به نام رسم و یا سنتها، باید اصلاح شود همانطوری که در فرامین امیر المؤمنین حفظه الله آمده است. هیچکس نباید او را از حقوق دینی و اسلامی اش محروم سازد.
۴. رهایی از تعصبات و ساختن آیندهای روشن:
آینده افغانستان نمیتواند بر اساس تعصب و تنگنظریهای قومی و مذهبی ساخته شود. در دنیای امروز، هیچ کشوری نمیتواند بهخوبی پیشرفت کند، اگر مردم آن کشور به دنبال اختلاف و تنش باشند. تعصب باعث میشود که ما از همکاری با یکدیگر باز بمانیم و فرصتهای بزرگی را از دست بدهیم.
افغانستان باید بهسوی عدالت، امنیت، آرامش، همدلی و پیشرفت گام بردارد. برای این کار، باید از تفکرات بسته و قدیمی که بر اساس قومیت و حزب گرایی به تقسیم مردم پرداختهاند، فاصله بگیریم. باید به حقوق انسانها، آزادیهای فردی و احترام به یکدیگر توجه داشته باشیم. آزادی و عدالت تنها در جامعهای برقرار میشود که در آن هر فرد بهطور برابر حقوقش را دریافت کند و هیچکس در اثر تعصب و تبعیض از این حقوق محروم نشود.
۵. راه آینده:
آینده افغانستان باید بر پایه نیکی، عدالت و شراکت باشد. ما بهعنوان یک ملت باید توانایی پذیرش تفاوتها، احترام به حقوق یکدیگر و همکاری برای رسیدن به اهداف مشترک را داشته باشیم. اگر همه ما با هم متحد شویم و تفکرات قدیمی و تبعیضآمیز را کنار بگذاریم، میتوانیم کشور خود را از بحرانها بیرون آورده و به سوی آیندهای روشن حرکت کنیم.
ما نباید منتظر کسی یا چیزی باشیم تا مشکلات مان را حل کند. قدرت در دست مردم ماست. اگر ما به عنوان یک ملت متحد شویم و به اصول عدالت، برابری، و آزادی ایمان داشته باشیم، هیچ نیروی خارجی نمیتواند ما را متوقف کند.
خلاصه اینکه، افغانستان به کمکی از بیرون نیاز ندارد. تنها راه نجات کشور در اتحاد مردم، احترام به حقوق انسانها، و پذیرش اصول عدالت و برابری است. باید از گذشتههای تعصبآمیز دست برداریم و بهجای آن، یک جامعه آزاد و عادلانه بسازیم که در آن همه افراد با شایستگی، تقوا و علم به یکدیگر احترام بگذارند. تنها در این صورت است که افغانستان میتواند از بحرانها عبور کرده و به سوی آیندهای بهتر حرکت کند.
✍️حبیبی صالحی
https://t.me/habibisalehi
https://chat.whatsapp.com/FWhhrRbNeCCEOHXiOoiEu9
https://whatsapp.com/channel/0029VaakRD76RGJJ10wxMR2C